zaterdag 14 maart 2020

Een parabel van postkolonialisme

Hanya Yanagihara @Bryan Meade

Hanya Yanagihara is de auteur van de bestseller 'Een klein leven'. Via de publiciteit rond dat boek kwam ik bij haar debuutroman 'Notities uit de jungle'. Een heel bijzondere roman, vooral verwarrend. Net als je denkt dat de hoofdpersoon misschien toch wel meevalt, merk je weer wat een akelige man het is. En waar staat die hoofdpersoon voor, het Westen, de wetenschap, de uitbuiter? Het boek kent vele lagen. De schrijfster zelf aan het woord in een vraaggesprek met Gie Goris gepubliceerd op Mondiaal Nieuws in 2016.


Notities uit de jungle is een parabel van postkolonialisme.  Ik ben opgegroeid in Hawaii en ik ben pas later gaan beseffen hoe gelijklopend gevoelens, ritme, architectuur en toon zijn op alle eilanden in de Stille Oceaan en de Cariben die ingeschakeld waren in de economie van suiker- en ananasplantages. Mijn vader plukte als tiener ook ananas op Hawaii.
Ik wou in dit boek zeker niet het beeld ophangen van een inheemse samenleving of cultuur die – aan zichzelf overgelaten – puur en ongeschonden, of dieper en beter zou zijn. Anderzijds wil ik wel proberen begrijpen waarom de westerse cultuur instinctief alles wat en wie ze ontmoet probeert te veranderen.


De uitgangsvraag in het boek was: hoe en wanneer komt een mens ertoe zijn macht zodanig te misbruiken zoals hij doet? Want dat is de kern van seksueel misbruik van minderjarigen: het is machtsmisbruik. De volwassene heeft meer kracht, kennis, overtuigingskracht, verbale mogelijkheden dan het kind, en hij gebruikt die op een manier die het kind alleen maar kan schaden. Hoe komt een mens daartoe? Is het verlangen? Is het cultureel te verklaren? Het boek staat op het standpunt dat culturele verschillen geen verontschuldiging kunnen vormen voor onverschilligheid tegenover misbruik.