Blogloos in augustus

 In augustus hebben 6 luisterboeken en 4 e-boeken het zonder blog moeten doen.
In de boekenkast staan ze met link naar een bespreking.

Lang leve de mens

Economische groei hoeft niet ten koste te gaan van natuur en milieu. We doen steeds méér met minder, schrijft journalist en filosoof Ralf Bodelier. Daarbij maken we in toenemende mate gebruik van een grondstof waarvan de voorraad groeit: onze hersens. 
Ralf Bodelier, Volkskrant, 6 augustus 2023

Er valt nog flink wat te doen, maar wat is er al veel bereikt!  'Lang leve de mens' van Ralf Bodelier een boek dat lucht geeft doordat de welig tierende met fanatisme gepreekte doemscenario's flink worden gerelativeerd.

Zo zijn er vandaag niet meer of minder 'natuurlijke' of 'planetaire' grenzen dan twintig, tweehonderd of tweeduizend jaar geleden. Sinds het aantreden van de mens in de geschiedenis, stuit hij doorlopend op natuurlijke grenzen, om daar keer op keer ook weer doorheen te breken. Mensen zijn bacteriën noch konijnen of kankercellen. Mensen doen dingen die dieren of planten nooit zullen doen. Met al onze inventiviteit en creativiteit scheppen we telkens weer de condities waaronder een nog grotere, rijkere en gezondere groep mensen kan bestaan. En waarin de natuur kan floreren. [ ]

Anders dan bacteriën, wolven of dinosaurussen, scheppen mensen cultuur. Wij maken speren, valstrikken en vuur. Vervolgens ontwerpen we ploegen, irrigatiekanalen en kunstmest. Vandaag scheppen we luchtwassers, ontziltingsinstallaties en genetisch gemodificeerde mais. We ontfutselen niet alleen meer aan de natuur dan we ooit hebben gedaan, steeds vaker laten we de natuur ook rijker achter.

De voorwaarden waaronder mensen kunnen leven, zijn niet natuurlijk en dat zijn ze ook nooit geweest. Mensen hebben telkens weer hun eigen wereld ontworpen en stuitten altijd op grote problemen. En telkens weer gebruikten we onze hersens en onze technologie om problemen op te lossen, om onze wereld uit te breiden, te verstevigen en welvarender te maken. (p. 117)

Verder lezen op het weblog van Ralf Bodelier

De Nijl. Biografie van een rivier

Zonder twijfel één van de meest inzicht- en kennisverrijkende boeken die ik de afgelopen tijd heb gelezen, 'De Nijl. Biografie van een rivier' van de Noor Terje Tvedt.

De Nijl in Oeganda (CC BY-SA 2.0 - Rod Waddington - wiki)

Een heldere bespreking van het boek staat op historiek

Hoe schrijf je het verhaal van een rivier? Er zijn zoveel aspecten, historische, hydrologische, politieke. Tvedt begint zijn boek bij het einde van de Nijl bij Alexandrië en de Nijldelta en werkt zich langzaam stroomopwaarts richting de bronnen van de rivier. 

Ethiopië legt de laatste hand aan de zogeheten Grote Ethiopische Renaissancedam in de Blauwe Nijl. © AFP

Een veelzeggend fragment uit de recensie van Paul van der Steen in Trouw 

De Nijl. Biografie van een rivier van Terje Tvedt is geen lofzang of propagandistisch vehikel. De Noor beschrijft wel de invloed van de rivier op de landen in het stroomgebied en hun pogingen om er nog meer te profiteren. Bovendien laat hij zien hoe staatsmannen en mogendheden van verder weg door de eeuwen heen volop interesse toonden. Van Julius Caesar en Napoleon Bonaparte tot het British Empire in zijn hoogtijdagen.

Tvedt mijdt clichés en politieke correctheid

Tvedt, hoogleraar geografie aan de uni­versiteit van Bergen, weet waarover hij het heeft. Ooit schreef hij een proefschrift ­over ­het­ Jonglei-kanaal in Zuid-Soedan. Sindsdien heeft de Nijl zijn interesse en groeide hij uit tot een autoriteit op dit onderwerp. Het ­zorgde ervoor dat hij relatief makkelijk sleutel­figuren uit heden en verleden, tot op het ­niveau van presidenten, te spreken wist te krijgen voor zijn boek.

Met een onderwerp als dat van Tvedt liggen oriëntalisme en de associaties met donkerte, exotisme en moedige reizigers als in Joseph Conrads beroemde roman Hart van duisternis op de loer. De Noor is zich daar goed van bewust en probeert er nadrukkelijk bij uit de buurt te blijven. Bij zijn beschrijving van de landen in het stroomgebied en hun geschiedenis omzeilt hij de clichés.

Hij vermijdt ook doorgeschoten politieke correctheid. Naast de gruwelen in naam van koloniale mogendheden beschrijft hij evengoed kennis en kunde van westerse wetenschappers en ontdekkingsreizigers die de ­regio goed deden.