dinsdag 26 oktober 2021

Mopperen, pruttelen en klagen

Er wordt door de verteller veel gemopperd, geprutteld en geklaagd in de nieuwste Herman Koch, 'Een film met Sophia'. Het vindt allemaal wel z'n plek in de plot, die af en toe zelfs even wat spanning kent, om helaas (spoiler) heel teleurstellend niet eens met een sisje af te lopen.

Ik had nog nooit eerder wat van Koch gelezen, daardoor amuseerde het verhaal me soms best wel. Bo van Houwelingen had er in de Volkskrant weinig goede woorden voor over:

Bij Herman Koch is niets wat het lijkt. Zo ook in zijn nieuwe roman Een film met Sophia. Maar met alle onnodige herhalingen en clichés is de plottwist het wachten nauwelijks waard.

Oh ja, de roman wordt met een fijne stem voorgelezen door Oscar Siegelaar.

zaterdag 16 oktober 2021

Zoeken onder het priester-petje

Zoals al uit de titel valt af te lezen staat in deze vijfde 'Jeroen Windmeijer' religie weer in het centrum van het verhaal. Het mysterie speelt niet Leiden zoals in de eerste drie boeken, maar net als nummer vier, 'De Offers', in Zuid-Amerika. Was in de vorige boeken  het reli-gedoe de kurk waarop de spannende verhalen bleven drijven, bij de Genesissleutel is de thriller zoek en luister (of lees) je bijna onafgebroken naar wat er zoal op het internet en de bijbel gevonden wordt. 

In de Vrij Nederland Detective en Thrillergids staat:

In Peru vinden de piloten Ángel (van half-Nederlandse afkomst) en de Peruaanse Luz een bijna dode priester in de woestijn die iets dramatisch ontdekt lijkt te hebben. De man verdwijnt echter weer en het duo gaat op zoek, evenals zijn collega’s uit het klooster. Deze pater Tomás blijkt een beweging op het spoor die een alternatieve versie van de oorsprong van de mensheid voorstaat. Uiteindelijk draait het om het bedrijf CLONE4U dat daartoe mensen wil gaan klonen, gebaseerd op buitenaardse visioenen van een zelfbenoemde profetes. Maar ze maken ook kennis met mensen die dit allemaal onder de pileolus (‘priester-petje’) willen houden. Niet goedschiks, dan kwaadschiks. De zoektocht van Ángel en Luz houdt de spanning er nog enigszins in. Maar de tweede verhaallijn, de zoektocht van de collega-paters, doet het tegendeel door de theologische en theosofische uitweidingen en teksten. Die zijn echt alleen voor de fijnproever, niet voor een lezer.

maandag 11 oktober 2021

Magie van de droom


Magie, dat klinkt zweverig toch schrijven Antonio Zadra en Robert Stickgold in 'Als we dromen. De wetenschap en mysteries rondom slaap' over op wetenschappelijk onderzoek gebaseerde zaken. Maar ondanks dat er al flink wat bekend is over het droomproces, zoals de verschillende fasen in de nacht, het verschil tussen dromen bij het inslapen, de remslaap en de diepere slaapperioden blijft er nog veel een mysterie. En dat maakt het  juist zo boeiend. Zoals nog niemand weet wat het bewustzijn nou precies is, blijft ook de link met bewustzijn en droom nog een vaag gebied. Wie droomt de droom?

Uit de epiloog van het boek over het bijzondere karakter van de droom:

Wanneer je hersenen dromen, creëren ze niet alleen ‘levendige voorstellingsreeksen, meest in grillige afwisseling’  die optreden tijdens de slaap, maar  krijgen ze ook iets voor elkaar wat veel bijzonderder en complexer is. Omdat je dromende hersenen de neurale routekaarten activeren die ten grondslag liggen aan zowel je zelfbeeld als je begrip van de wereld, ervaar je een rijke, immersieve en veelzijdige zintuiglijke droomwereld, en ga je daar een voortdurende interactie mee aan terwijl die zich in de loop van de tijd ontvouwt, en dat doe je vanuit een heel persoonlijk eerstepersoonsperspectief. Omdat je hersenen deze droomwereld meestal bevolken met mensen, wezens, huisdieren en andere voorwerpen waarmee je kunt omgaan, ervaar je ook meer sociaal georiënteerde gevoelens als jaloezie, sympathie, camaraderie, schaamte, arrogantie en trots. Dat niet alleen, want wanneer je hersenen dromen, houden ze je zodanig voor de gek dat je gelooft dat andere mensen die in je dromen voorkomen, ook zulke gevoelens ervaren. En daarom droom je van een echtgenoot die handelt in een vlaag van jaloezie, een boze baas die niet tevreden is over je werk, een groep vrienden die dolblij is over een langverwacht weerzien, of de boosaardigheid van de indringer die is gekomen om je te vermoorden.
Sta even stil bij dit verschijnsel. We zijn allemaal zo gewend om te dromen, en het voelt zo vertrouwd, dat we uit het oog verliezen hoe bijzonder het is dat onze hersenen deze wonderlijke droomwereld in het bewustzijn van onze geest construeren. Allemaal kunnen we met onze eigen specifieke gedachten, gevoelens, waarnemingen en handelingen elke nacht deelnemen aan een wereld met letterlijk eindeloze mogelijkheden.
Door zowel jou als je denkbeeldige omgeving te creëren, observeren je hersenen niet alleen hoe je geest reageert op de situaties die in je dromen worden gecreëerd, maar ook hoe je reacties invloed hebben op de mensen en de gebeurtenissen in je droom. Deze voortdurend veranderende dynamische uitwisseling tussen je droomzelf en de rest van je droomwereld levert de volmaakte omgeving voor je hersenen om associaties te verkennen die je normaal gesproken nooit zou overwegen als je wakker was. Hier in deze magische droomwereld leer je over jezelf en de wereld waarin je woont, door deze droomwereld te gebruiken om je verleden te verkennen en je beter op een onzekere toekomst voor te bereiden.

Een interessant aanvullend artikel van één van de schrijvers Antonio Zadra

Consider the notion that, since your brain is responsible for creating your dreams, any time a character says or does something that surprises you in a dream, you are, in a very real sense, surprising yourself. And who knows, maybe some dream characters are surprising themselves too.

dinsdag 5 oktober 2021

Tot in de duistere diepte

De Duivel en de Duistere Diepte, het nieuwe boek van Stuart Turton (bekend van De zevenvoudige dood van Evelyn Hardcastle). Een boek met een 17e-eeuws zeilschip in de hoofdrol, de Oost-Indiëvaarder de Saerdam op haar reis van Batavia naar Amsterdam. Maar noem het maar geen historische roman, daarvoor is er veel te veel fictie zoals de schrijver in het nawoord vertelt, hij houdt er sowieso niet zo van een boek in een hokje te plaatsen. Het verhaal is natuurlijk wel gedeeltelijk historisch en verder heel veel verzonnen, een detective, een thriller, een gothic, noem maar wat en je kan het aanwijzen.
Ik luisterde naar een door Marcel Jonker goed voorgelezen verhaal, dat sterk en direct spannend begon, maar daarna zo doorbuitelde van gebeurtenissen en intriges dat het gek genoeg soms inzakte. Maar toch het trok me mee tot in de duistere diepte.

The Devil and the Dark Water is all about narrative pleasure. In the service of its high-speed, self-aware twists and turns, characters often talk as if they know they’re in a book, and are either nudging a forgetful reader or winking at a complicit one. They’ll undergo heavy-gauge backstory additions to fit them for a reveal or for their next set of tasks and excitements; our idea of the character as we already know them will conflict for a page or two with their new demeanour, then succumb as our sympathies tilt to accommodate. This helps the author convey the emotional charge of each scene in a quick-and-dirty fashion. Before one crazed encounter has ended (a burning leper, say, haranguing a crowd on the docks), the next (the meet-angry of the detective’s assistant and the governor’s beautiful wife) has already begun.
The Guardian 2/10/20