maandag 24 augustus 2020

Frenologie


'De Hersenverzamelaar' van neuropsycholoog Theo Mulder is een boeiend stuk wetenschapsgeschiedenis uit de 19de eeuw. Het beschrijft de aftrap die de Weense arts Franz Joseph Gall heeft gegeven aan de moderne neurologie, de dwaalwegen en regelrechte ontsporingen. Dat het niet klopt dat vanuit de hersenen voor elke eigenschap een knobbeltje gevormd wordt op de schedel, de frenologie, weten we inmiddels. Maar hoe het dan wel zit met aanleg van de eigenschappen? Niet eens zo heel lang geleden heeft men de 'gebiedjestheorie' min of meer verlaten en wordt gedacht aan netwerken. 
Marcel Hulspas schrijft op Sargasso in de recensie



De schrijver vertelt een uur lang over het boek in de podcast 
"Wat zegt de vorm van je schedel over je persoonlijkheid?" van het programma 'Zomerlezen in het Donker'.

zondag 23 augustus 2020

Moord in gereformeerd Maassluis


Gereformeerd Maassluis, tien tegen één dat het een 't Hart is. Klopt, 'Het woeden der gehele wereld' , als luisterboek fijn voorgelezen door Jan Elbertse. Alles wat ik verwachtte zit er in bijbelteksten, muziek, Maassluis en dit keer zelfs Leiden. En het is een moordmysterie! In 1994 heeft 't Hart voor dit boek de 'Gouden Strop' gewonnen voor de beste misdaadroman van het jaar. Hij was daar stomverbaasd over, omdat het niet zijn bedoeling was een thriller te schrijven: 

Maarten 't Hart: 

moord paste toevallig in mijn verhaal

Ondanks de moord die erin gepleegd wordt, beschouwt 't Hart Het woeden der gehele wereld niet als een traditionele misdaadroman. 't Hart: “Halverwege de vorige eeuw vond er een scheiding plaats tussen de officiële literatuur (die met een hoofdletter) en misdaadliteratuur. Het was als een kerkscheiding: twee aparte kerken met elk slechts de helft van het erfgoed. Nergens ter wereld is die scheiding zo strikt als in Nederland. Hier wordt alles in hokjes verdeeld, dus ook de misdaadliteratuur. 



In Het Woeden der gehele Wereld staan de bewogen jeugdjaren van Alexander Goudveyl centraal. De geschiedenis van Alexanders jeugd is tevens de geschiedenis van een tijdperk, de jaren vijftig en zestig, en van een nooit opgehelderde moordzaak. Die moord gaat terug op een authentiek voorval: in 1956, pal voor Kerstmis, werd in Maassluis tijdens een groots opgezette evangelisatiecampagne op klaarlichte dag een politieagent doodgeschoten. In de film speelt ook een mislukte vluchtpoging met een haringkotter in de woelige meidagen van 1940 een rol.

donderdag 6 augustus 2020

Het magisch realisme van Brijs

Een godsdienst-, en wel meer, gestoorde wetenschapper, een bekrompen dorpsgemeenschap, onvervulde kinderwensen, gekloonde baby's, pastoors en nonnen. Daar gaat het over in 'De Engelenmaker' van Stefan Brijs. In de Volkskrant uit 2005, het jaar van uitgave van het boek, staat:

Stefan Brijs beheerst het grote en het kleine in dit boek. Van het geklets van kinderen op straat en de amusante gesprekken in het dorpscafé tot aan de geleerde uiteenzettingen van Hoppe over zijn experimenten: alle perspectieven zijn overtuigend en hebben ieder hun eigen toon en stijl. Het magisch realisme van Brijs maakt het onwaarschijnlijke zo geloofwaardig, dat je als lezer met de dorpelingen begint te denken dat degenen die weten waar Hoppe mee bezig is, de krankzinnigen zijn. In een afwisseling van gebeurtenissen uit heden en verleden en vanuit verschillende gezichtspunten wordt een web van betekenissen geweven. Hoe die in elkaar grijpen, wordt op de laatste bladzijden duidelijk.

Het boek schijnt een hit op de leeslijsten in het Voortgezet Onderwijs te zijn. Op internet vliegen de prezi's en andersoortige samenvattingen en presentaties je om je oren. Deze collage vind ik erg leuk gedaan.

zondag 2 augustus 2020

Nummer 85


Ergens las ik dat dit werk nummer 85 is van Stephen King, 'Als het bloedt'. Vroeger las ik best veel van hem, maar zo'n 30 jaar geleden ben ik daarmee gestopt. Ik kon er niet meer tegen dat alle personen waar ik me in inleefde en sympathiek vond bij bosjes het loodje legden. Nu met deze bundel van vier verhalen nog een keertje om de hoek gegluurd. Ik heb drie verhalen gelezen, ze waren gelukkig niet te gruwelijk, maar het is wel best zo, King is nu echt afgesloten voor mij.