De moordclub is terug!

Vorig jaar om deze tijd luisterde ik naar het eerste deel van Richard Osmans serie De moordclub (op donderdag) Ik schreef toen al dat ik vol verlangen uitkeek naar het volgende deel.....en het is er nu! Bij uitstek een boek om luisterend tot me te nemen, dit keer goed verteld door Hymke de Vries. Uren plezier, zo leuk dat ik bijna geen afscheid van het clubje vrienden kan nemen. Ik wacht vol ongeduldig op deel 3!

De onweerstaanbaarheid van deze komische-detective wordt puntgaaf verwoord in The Washington Post (om het maar ver van huis te zoeken).

What makes “The Man Who Died Twice” so delicious, even adorable, derives from its lighthearted tone and a witty style based on antithesis. To build tension, short chapters shift rapidly from one viewpoint and scene to another. More crucially, though, Osman’s heroes, while trying to solve brutal murders and decipher cryptic messages, never stop being concerned with their health, grandchildren and the pleasure of just sipping wine and bantering with one another. They are ordinary old people yet, like all old people, much deeper and complicated than they appear: “There are lifts in all the buildings, but Elizabeth will use the stairs while she still can. Stairs are good for hip and knee flexibility. Also, it is very easy to kill someone in a lift when the doors open. Nowhere to run, nowhere to hide, and a ping to announce you’re about to appear.”

The Man Who Died Twice By Richard Osman review 

relax and enjoy

The Thursday Murder Club foursome return in a comic crime sequel alert to the realities of old age

The Guardian

Kaiser/Kajzer

This is one of the Silesian mystery tunnels that Menachem Kaiser
explored as he researched his book, “Plunder.” (Jason Francisco)

 
"De nalatenschap. Een joodse familiegeschiedenis" van Menachem Kaiser neemt je mee naar een Joods Canadese familie, een Poolse speurdersclub in een Nazigangenstelsel, verbijsterende juridische praktijken, de onvoorstelbare Naziterreur in de kampen. En het past allemaal in het eigen verhaal van de schrijver en zijn grootvader en diens neef.

De schrijver in een interview in The Jewish Standard:

We live with the idea that the Nazis were not only evil — an indisputable truth — but also that they were methodical. That they kept lists of everything, their neat unblotted words describing death, terror, and unimaginable cruelty as if it were a shopping list.

We also expect that most of the Holocaust memoirs we read follow a predictable narrative arc; that survivors somehow overcome their nightmares and lack of living relatives and physical and emotional scars to live a better life in the New World, that their children attain let’s-show-Hitler levels of success, and that their grandchildren can go back to Europe to find their grandparents’ childhood homes and shuls and family graveyards, and somehow make sense of the past. Life, needless to say, rarely is that simple. Nor is memory. “We consecrate, and we plunder.” 

That beautifully, skillfully written book, “Plunder: A Memoir of Family Property and Nazi Treasure,” doesn’t fit easily into the template of grandchildren’s Holocaust works, as he points out. It’s a travelogue, a mystery, a meditation, and a surprise.

• Met onderkoelde humor beschrijft Menachem Kaiser zijn zoektocht naar verloren familiebezit Volkskrant

• A Quest to Reclaim a Family Home Unearths a Past Buried by the Holocaust The New York Times

• Menachem Kaiser: ‘Ik kwam niet dichter bij mijn grootvader’ Het Parool
  
  
• Dit boek over de omgang met de Holocaust overstijgt alle clichés NRC

‘De grote zegen van lelijkheid’

" Matrix is geen ware beschrijving van een waar leven: het is fantastische fictie over een grote, lelijke non die een even heilig als blasfemisch imperium sticht in het twaalfde-eeuwse Engeland.

Marie is veertien, doet zich al twee jaar voor als haar moeder die is overleden, als ze naar het hof van Eleonora van Aquitanië wordt gehaald; ze is immers een bastaardkind van de koning, dat moet niet zomaar loslopen. Maar Marie is ongeschikt voor het hofleven; ze ‘ontzette [iedereen] met haar gulzigheid, haar grofheid, haar lompe potige lijf’. Dus wordt ze naar Engeland gestuurd om priorin te worden van een abdij. Het is 1158. Marie is zeventien. ‘Ze is groot, een reuzin van een maagd, haar ellebogen en knieën steken onbevallig uit.’ De nonnen zijn op sterven na dood. Er heersen ziektes, honger, armoede. In de meer dan vijftig jaar dat Marie er verblijft zorgt ze ervoor – als priorin, als abdis, later zelfs even als een vrouw die priesterlijke taken vervult – dat het klooster, met zo’n honderd nonnen en oblaten, een florerend bedrijf is. Een veilige haven ook; door de spectaculaire aanleg van een labyrint kunnen kwaadwillenden de poorten niet eens bereiken. Neemt overigens niet weg dat het allemaal een twaalfde-eeuws viezige aangelegenheid blijft, met puisten die leeglopen, scrofulose, teken die bij vuur van een hondenvacht kletteren. "

Zo vat Roos van Rijswijk het geweldige verhaal 'Matrix' van Lauren Groff in NRC samen 

Fantastische fictie over een grote, lelijke non

Zelf kan ik er nog bijna geen woorden voor vinden, geweldig, fantastisch is het zeker, maar er zit zoveel meer in, veel inspiratie en religieuze aardse spiritualiteit om over na te denken. Dat het op m'n eigen lijstje 'beste-boeken-ever' komt da's zeker. Overigens denk ik dat de luisterversie het boek nog een extra dimensie geeft, tijdens m'n eigen dagelijkse bezigheden liet ik me op de mooie voorleesstem van Anne Lichthart meevoeren in bijzondere visioenen, maar ook de dagelijkse beslommeringen van het middeleeuwse kloosterleven.

a brilliant nun’s tale

 Lauren Groff has turned her attentions to 12th-century English nuns. The result is a highly distinctive novel of great vigour and boldness. From mystical visions that may or may not be divine, to the earthy business of abbey pigs, diseases and account books, Groff does it all with purpose and panache. The Guardian

in een taal die je nog nooit hebt gelezen

Veel meer dan een historische roman is Groffs Matrix een viering van het concept van de vrouwengemeenschap. Mannen komen in het boek amper voor en als ze dat toch doen, zijn het verraders, bedriegers en brute verkrachters. In visioenen legt Onze-Lieve-Vrouw Marie uit dat ze zich moet afkeren van die mannen en dat ze een labyrint moet bouwen waarin alleen haar gezag geldt. “Je moet zelfvoorzienend worden,” zegt ze, “geheel op jezelf, een eiland van vrouwen.” Die elkaar ook liefhebben. Lichamelijke ontladingen zijn niet fout, zegt de infirmatrix tegen Maria die in feite alleen haar gebarsten kies zou trekken maar haar nadien verdoofde met een ongekend genot, het zijn uitingen van de humeuren en dus allerminst zondig. En dus ontwikkelt Marie stap voor stap haar eigen religie, uitgaand van Eva, de eerste matrix van waaruit alles voortvloeide. De Morgen

Dromen, geheugen en genen

Drie flink verschillende romans, waar ik toch een boeiend gelijk thema in terugvond, het delen van dromen en geheugen. En dat heeft dan weer op een of andere manier met de genen te maken. 

Het verhaal van Richard Osinga, dat ik in juni al gelezen heb, draait om het virale ARC gen, waardoor verregaand spiritueel  al het beleefde gedeeld kan worden.

John Ironmonger laat het geheugen door een DNA mutatie, die mij doet denken aan mitochondriën-DNA, overgaan van moeder op dochter.

De vele levens van Heloise Starchild begint in 1759 en eindigt ergens in een onbenoemde toekomst. En steeds begonnen de meer dan tien vrouwelijke hoofdpersonen in hun puberteit de herinneringen te dromen van hun moeder, oma, en alle vrouwen daarvóór, tot en met de rijke Heloise, die tijdens de Franse Revolutie op zo’n gruwelijke manier werd vermoord. NRC, 4/11/21

In 'Het diepe blauw' van Ayesha Harruma Attah is het de verstrengeling van een eeneiige tweeling, door hun dromen wordt, ondanks de afstand tussen hun gescheiden levenswegen, hun bijzondere band nooit echt verbroken.

Deze zomer verscheen haar vijfde roman in Nederland, Het diepe blauw, over de tweelingzussen Hassana en Husseina die in 1892 door een roofoverval op hun dorp worden gescheiden. Hassana wordt als slaaf verhandeld maar komt terecht bij de katholieke missie en ontwikkelt zich in Accra tot onderwijzeres. Husseina wordt opgenomen door een oude priesteres en groeit op in het Braziliaanse Bahia. Door dromen over de oceaan – dat diepe blauw dat hen scheidt – blijven ze toch met elkaar verbonden. Parool, 1/11/21

Natura Artis Magistra

De oppasser - Detail van de boekcover

 Sylvia Witteman schreef in De Volkskrant zo'n aanstekelijk enthousiaste column over het boek 'De oppasser' van Job van Tol, dat ik niet anders kon dan het gaan lezen. En echt het is leuk, vertederend, leerzaam en zet de hedendaagse dierentuin in een positief daglicht. 

Alleen al de foto op het omslag! Oppasser Houtman, een voorganger van Van Tol, ruim een eeuw geleden, met een aapje in zijn armen. Die oppasser ziet er een beetje uit als zo’n soldaat uit de Eerste Wereldoorlog die met shellshock uit de loopgraven is gekomen en in een gesticht vruchteloos om zijn moeder ligt te roepen, maar zulke koppen hadden mannen nu eenmaal vaak in die tijd.

Het aapje, Mafuka, daarentegen, heeft een gezichtje om voor te sterven van liefde, zo vriendelijk, dapper en vol vertrouwen. Mafuka kon touwtjespringen, koffiemalen, de vloer dweilen en een kruiwagen rijden. ‘Hij was zóó schrander dat hij op tijden dat mijn vrouw mijn eten bracht naar ’t hek ging, het leege schaaltje heen en het volle terugsleepte’, aldus oppasser Houtman in de Bredasche Courant, 26 april 1923.

In het online geschiedenismagazine Historiek staat een informatieve bespreking van dit boek.

Lief en leed in het Artis van toen en nu