Dansende wijfjes

Het centrale thema van Philipp Blom in 'Duizelingwekkende jaren' is dat veranderingen niet zomaar uit de lucht komen vallen. De moderniteit van de 20-ste eeuw begon niet pas na de Eerste Wereldoorlog, maar al zeker twee decennia daarvoor, tijdens die vertigotijd van rond 1900 tot 1914. Ook Piet de Rooy gaat in zijn nieuwste boek 'Alles! En wel nu! Een geschiedenis van de jaren zestig' ver terug om de wortels van wat in 'the sixties' opmerkelijke omwentelingen leken op te sporen. Bijvoorbeeld de vermaarde 'seksuele revolutie' waarop de zestiger jaren het patent leek te hebben, was al rond 1900 ingezet.
Een fragment uit 'Alles! En wel nu!', waarin Tom Schilperoort opduikt, de journalist die Pablo Picasso naar Nederland had gehaald.

Deze verandering wordt door de Engelse schrijfster Virginia Woolf zelfs zeer precies gedateerd: 1910. Toen veranderde de verhouding tussen mannen en vrouwen: ‘all human relations have shifted'. Het gaat denk ik echter niet zozeer over het begin van een ontwikkeling, maar om een faseversnelling van een proces dat al langer gaande was zouden geleidelijk meer ruimte krijgen en nemen om hun seksualiteit te beleven. Symbolisch is de verandering in het dansen. Na de gavotte en vooral de wals kwamen even na 1900 uit Amerika de ragtime en de tango. De gynaecoloog Hector Treub was geschokt toen hij het zag en schreef in De Telegraaf een stuk over de zijns inziens zedeloosheid – ‘gemeenheid’ – van de moderne dans. Daarop kwam een ingezonden brief van een zekere Tom Schilperoort, die de professor probeerde te overtuigen dat het een verblijdend verschijnsel was. De moderne dans was tegenover de ‘hoog-opgevoerde uiterlijke

zelfbeheersching […] de uitbeelding der hartstochten’, waarin de eenheid tussen man en vrouw tot uitdrukking kwam. Treub vond dat nu juist de kern van het probleem:

De ‘one-step’, zooals ik die door een groot aantal paren verleden week heb zien schuiven, is een directe en sterke prikkeling van de geslachtsdrift, en mijn kennis van de vrouw moet al zeer gering zijn als ik mij heb bedrogen in de waarneming dat verscheidene der aldus dansende wijfjes er ook geslachtsgenot door verkregen

De dichter Koos Speenhoff deed naar aanleiding van deze discussie echter de juiste voorspelling: ‘Dansen is de eerste uiting – Van een komend tijdsbestaan’.

The One Step/Fox Trot in Silent Films

A collection film clips showing the One-Step aka Fox Trot