Zeven keer een moord

Griezelig spannend en meeslepend. Dat is de roman, thriller 'De zevenvoudige dood van Evelyn Hardcastle' van Stuart Turton in ieder geval tot zeker de helft van het boek. Daarna zakt het in, de spanning is er door alle feitjes, draden en namen die uit elkaar gehouden moeten worden uit. Maar toch ben ik tot het eind erbij gebleven, want om de ontknoping in de lucht te laten hangen is ook zo wat.


Een krachtige to the point recensie van Jona Lendering op de 'Mainzer Beobachter'

The Brontës met Kristien Hemmerechts

Tussen de bedrijven door luisteren naar mooie verhalen, ik heb echt de smaak te pakken. De podcasts van het Belgische Klara houden me voorlopig nog wel even bezig. Nu luister ik naar Kristien Hemmerechts, die meeslepend vertelt over het werk van de zussen en broer Brontë. Op een leuke manier kom je veel te weten over hun leven en werk, knap neergezet in de tijd waarin het zich afspeelt.

‘Hanger’

'Hanger', ik moest lachen toen ik het las in het boek "VET belangrijk", omdat het zo herkenbaar is. Nu is de boosheid, waar ik zelf vaak verbaasd over ben, verklaard.

Hanger is

"Een combinatie van hunger (honger) en anger (woede). Bestaat ‘hanger’ echt? Of is het niet meer dan een verzonnen excuus voor onbeschaamd gedrag en emotionele uitbarstingen waar vooral, ehm, vrouwen zich schuldig aan maken? Nee, hier bestaat echt een wetenschappelijke basis voor. Als je lang niet hebt gegeten daalt namelijk je bloedsuikerspiegel. Als reactie hierop zullen in het lichaam allerlei hormonen worden afgegeven die ervoor zorgen dat de suikerspiegel weer kan stijgen. Dat is heel belangrijk voor de hersenen, want die gebruiken vooral glucose als brandstof. De hersenen kunnen zelfs beschadigd raken als de bloedsuikerspiegel te laag wordt. Twee van de hormonen die de bloedsuikerspiegel doen stijgen zijn adrenaline en cortisol en deze hebben op zichzelf ook weer invloed op de hersenen. Deze hormonen zorgen er namelijk voor dat in de hersenen signaaleiwitjes (‘neuropeptides’) worden aangemaakt. Dat zijn kleine ‘boodschappereiwitten’ die signalen doorgeven. En het toeval wil dat deze neuropeptides (zoals bijvoorbeeld neuropeptide Y) ook een gevoel van boosheid, irritatie en impulsief gedrag in het brein activeren. Het is dan ook niet verrassend dat mensen met honger soms veel sneller geïrriteerd reageren. En wellicht ook impulsiever beslissingen nemen. Misschien in het vervolg dus maar niet gaan internetshoppen of je baas om loonsverhoging vragen als je honger hebt…De beste manier om de suikerdip waardoor je chagrijnig kunt worden te voorkomen is het eten van gezonde producten die ook verzadigend zijn: volkorenproducten, verse groenten en fruit, een handje ongezouten noten en yoghurt, waarin complexe koolhydraten, veel eiwit en onverzadigde vetten zitten."

In 'VET belangrijk' vertellen hoogleraar en internist-endocrinoloog Liesbeth van Rossum en Mariëtte Boon, internist in opleiding in Leiden over 'Feiten en fabels over voeding, vetverbranding en verborgen dikmakers'. Goed om dit allemaal duidelijk op een rijtje te krijgen op het moment dat ik mijn weggewerkte 50 kilo ook weg wil houden.

Uit het NRC interview met de schrijfsters:

"Het boek legt tot in detail uit wat vetcellen zijn, hoe we vet opslaan en verbranden, hoe vet samenwerkt met het brein en de darmen, welke (600!) hormonen van invloed zijn, hoe vet ontstekingen in het lichaam kan veroorzaken. Je leest waarom het voor een dik kind, dat meer vetcellen aanmaakt dan een dun kind, veel moeilijker is een slanke volwassene te worden: die extra vetcellen raak je nooit meer kwijt. Nog zo’n deprimerend feit: bij mensen die veel gewicht verliezen met een crashdieet raken de eetlusthormonen vaak verstoord, met als gevolg meer honger, minder verzadiging en een lagere verbranding. Niet voor even, maar voor langere tijd, waardoor ze steeds minder moeten eten om niet aan te komen, terwijl ze altijd trek hebben. Dat maakt het gevecht tegen de kilo’s bijna bij voorbaat een verloren strijd. Boon: „Juist die mensen die het liefst willen, en het strengst zijn voor zichzelf, komen zichzelf het hardst tegen." 

"Gewicht is voor 60 procent genetisch bepaald. Slanke mensen halen zelf de normen voor gezond eten en bewegen ook vaak niet, maar hebben wel een oordeel over dikke mensen. Voor slanke mensen is het écht heel makkelijk praten, zij zijn genetisch beschermd.”

Liesbeth van Rossum

In het Volkskrant artikel ‘Van stress val je af’  aan de hand van het boek 

6 misvattingen over vet:

1. Hoe minder lichaamsvet hoe beter

2. Overgewicht bij kinderen kan nog geen kwaad

3. Van stress val je af

4. Wie wil afvallen moet gewoon minder eten en meer bewegen

5. Wie vaker zwicht voor voedselverleidingen heeft minder wilskracht

6. In vetweefsel kan vet alleen worden opgeslagen

"Het klopt dat ons gewone vetweefsel dient voor de ­opslag van energie. Maar we blijken ook te beschikken over andere vetcellen, waar onze vetreserves juist worden verbrand. Dit vet is niet gelig, zoals ons gewone vet, maar bruin van kleur. Het is een soort ­intern kacheltje dat warmte kan produceren."

Vierge ouvrante

Een "dissidente feministe" wordt de Amerikaanse professor in de Geesteswetenschappen en Mediastudies Camille Paglia (New York, 1947) genoemd. Ik lees een collectie van haar essays, artikelen en lezingen in het boek 'Free Women, Free Men. Sex, Gender, Feminism' . Twee pittige recensies en een interview om een idee te krijgen van haar positie in het hedendaagse feministische debat:

Camille Paglia @Michael Lionstar

From Camille Paglia, 

‘Free Women, Free Men’ 

and No Sacred Cows

Dwight Garner, The New York Times

maart, 2017

Free Women, Free Men:

Sex, Gender, Feminism

Jane Haile, new york journal of books

Feministisch icoon Camille Paglia

Sietske Bergsma, The Post Online

juni, 2017

In veel kan ik met haar meegaan, soms is het over de top, maar stof tot nadenken biedt ze zeker. Over kunst schrijft ze ook. Over de sterke, krachtige vrouw als symbool. Een fragment over de middeleeuwse 'vierge ouvrante', de 'open maagd'.

"Had I had more time, I would have liked to show Etruscan enthroned goddesses (ca. 5th century B.C.), where woman was defined by her lap and embracing arms, and also ancient Roman portrait busts where aging matrons flaunted their wrinkles and double chins. But I moved on to the Middle Ages with a fifteenth-century German carved-wood Vierge ouvrante ("opening Virgin") from the Musée National du Moyen-Age (Cluny): the hinged tabernacle doors swing out to reveal Mary's body as internal space. These popular devotional items, sometimes called Shrine Madonnas, were finally banned by the Pope. They show Mary as a cosmic cathedral containing Jehovah and the crucified Jesus, as if she were a Great Mother Goddess like the winged Isis.
A fruitfull comparison would be to Piero della Francesca Misericordia (Madonna of Mercy, ca. 1460) where a giant Mary spreads het bat-like cape to shelter humanity."

Muzikaal darwinisme

De podcastserie van Bart van Loo over zijn boek 'De Bourgondiers' is me zo goed bevallen dat ik zin heb in meer luisterwerk. Ik bedacht me dat ik nog cd's met luistercolleges in de kast had staan. Het doosje 'Klinkende geschiedenis, hoorcollege over de Westerse muziekgeschiedenis' door Leo Samama uit 2008 zat zelfs nog in het celofaan.
Ik beluister het nu in de auto. Niet dat ik het allemaal begrijp, want ik ben niet erg muzikaal. Als hij loopjes laat horen en zegt 'u hoort het verschil' dan is ie me kwijt. Maar de relatie tussen de cultuurgeschiedenis en de ontwikkelingen in de muziek is razend interessant.
Toen ik dit weekend in de NRC de recensie las over het nieuwste boek van historicus en schrijver Philipp Blom "Een Italiaanse reis. Een zoektocht naar de herkomst van mijn viool." zag ik een mooie combinatie. Een fragment uit het boek over de ontwikkeling van luit naar strijkinstrumenten tussen 1680 en 1750.

"Er waren alle mogelijke soorten strijkinstrumenten, talloze soorten violen, waarvan enkele da braccia, op arm en schouder liggend, en andere da gamba, tussen de benen staand, bespeeld werden. Enkele hadden zes snaren, andere minder of meer, in verschillende intervallen gestemd. Het betekende ook dat composities noch musici ver konden reizen, want één dagreis verderop kon alles anders zijn, zodat de musici moesten bijleren.
Violen, altviolen en cello’s hadden een enorm evolutionair voordeel: ze hadden vier snaren, die steeds in dezelfde kwintafstanden waren gestemd. Wie altviool speelde, kon alle altviolen direct spelen, en muziek die voor die instrumenten geschreven werd, kon ook in een ander land probleemloos gelezen en gereproduceerd worden. Het was een succes van de standaardisering. Daar kwam het simpele feit bij dat vier snaren, die van schaapsdarm waren gemaakt en bij wisselende temperaturen en luchtvochtigheid in een onverwarmde zaal met publiek onvermijdelijk ontstemd raakten, minder inspanning bij het stemmen kosten en minder ontstemde akkoorden produceren dan acht, zestien of meer snaren.
Voor de vioolbouwers die dat proces meemaakten en er met enorme energie en creativiteit mede vorm aan gaven, dus voor de generaties die ongeveer tussen 1680 en 1750 werkzaam waren, was dit een tijd van grote kansen. De nieuwe instrumenten waren overal geliefd, ook al waren ze eigenlijk niet nieuw, maar op dat moment wel in de mode. Adellijke hoven en burgerlijke instellingen begonnen een muzikale tweestrijd, aan de ene kant trompetterende triomfen, missen die voor een hemelse hofhouding geschreven waren, en muzikale drama’s met een staatkundig heroïsche moraal – en aan de andere kant ook moraal, nog meer moraal, nobele onthouding en heldhaftige opoffering, maar ook kwartetten en symfonieën, dorpsfeesten en rondtrekkende muzikanten die op bruiloften speelden.
De opera hielp het strijkorkest ten slotte aan zijn doorbraak, en Venetië was niet alleen de geboortestad van de opera, maar ook een eeuw later nog steeds de belangrijkste plaats waar die werd opgevoerd. Geen sfeer, geen soundeffect dat die instrumenten niet konden creëren, van bonzende harten tot stormen op hoge zee, van vogelzang tot doedelzak en jachthoorns. Zelfs toen Mozart leefde kenden veel orkesten nog luitspelers, maar het was duidelijk dat de toekomst toebehoorde aan de briljante, veelzijdiger en ruimtelijker klanken van de cello, de altviool en de viool."

Ook over dit boek kan ik weer gaan luisteren, want op Klara.be is er een vierdelig podastprogramma gebaseerd op het boek.