We zijn geen passagiers van de Titanic!

afb.: ?

Daarom lees ik Louise Fresco zo graag, geen paniek wel relativerend en realistisch. 

Ik begrijp heel goed het ongeduld van actievoerders die het gevoel hebben dat de mensheid op de Titanic zit die de ijsberg al heeft geraakt. In hun woorden: de derde klasse verdrinkt al en de eerste klasse blijft gewoon borrelen en naar het orkest luisteren. De metafoor is echter fout en daardoor onnodig alarmerend. Ook al lijkt het effectief om klimaatverandering als een eenmalige ondergang naar de diepte voor te stellen met nauwelijks overlevingskansen, dat is het natuurlijk niet. 

Klimaatverandering is niet een eenmalige ondergang. De toename van de temperatuur gaat deze eeuw ongekend snel, maar het menselijke aanpassingsvermogen en de technologische oplossingen zullen, met het juiste beleid (co,-belasting, uitfaseren van vervuilende materialen en fossiele grondstoffen, wetgeving op afval en verspilling en het vergroten van efficiëntie van inputs zoals kunstmest), ook in versnelling raken. 

De 'derde klasse', om in de woorden van actievoerders te spreken, verdrinkt maar allereerst door armoede en slecht beleid, niet door klimaatverandering op zich. Dat bewijst het verschil waarmee landen omgaan met aan weersomstandigheden gerelateerde rampen zoals overstromingen (die in individuele gevallen moeilijk een-op-een aan klimaatverandering kunnen worden toegeschreven).
In Pakistan is weinig tot niets gedaan om dijken te verhogen en de infrastructuur te beschermen, zodat daar keer op keer grote schade ontstaat. In Bangladesh, ooit slachtoffer van enorme overstromingen, is geïnvesteerd in hooggelegen shelters voor burgers en een algeheel deltaplan, mede met Nederlandse hulp. 

Klimaatverandering is geen doemscenario zoals de ondergang van de Titanic, maar een enorme collectieve opdracht van goed bestuur, wetgeving en armoedebestrijding. Moeilijk maar niet onmogelijk op de tijdschaal van een eeuw. Louise Fresco 'Ons voedsel' (p. 141)

De frontlinie van duurzaamheid

@Hortipoint

Vandaag ben ik begonnen in het nieuwe boek van Louise Fresco 'Ons voedsel'. Nog maar gekomen tot pagina 36, maar al mooie, leerzame en nuancerende verhalen gelezen. Alvast een voorproefje......tomaat!

"De rijke consument koopt het liefst verse tomaten op een boerenmarkt, eet ze in een pittoreske Italiaanse trattoria of bindt ze liefdevol op met groen lint in de moestuin. Kan er iets authentieker zijn dan kleinschalig geproduceerde lokale tomaten, liefst biologisch? 

Zijn die tomaten echt beter of voel je je er beter door? Boerenmarkten zijn zinvol als ze de route van de tuin naar de consument verkorten. Maar de meeste tuinders bevinden zich niet om de hoek van de consument. Zelfs op de korte afstand tussen oogst en consumptie kan een tomaat schade oplopen. Een tomaat is een levend organisme met een actief metabolisme, dat een vruchtbare voedingsbodem oplevert voor micro- organismen. Vers betekent niet automatisch duurzaamheid, voedselverlies ligt voortdurend op de loer. 

Ook met de hand geplukt klinkt romantischer dan het is: er zijn steeds minder mensen die dat zware werk de hele dag willen doen. Het alternatief? Een robot die met een camera de rijpheid van iedere tomaat beoordeelt en een computergestuurde behandeling die in ieder stadium van de plant de juiste hoeveelheid voedingsstoffen en water verstrekt. Kassen zijn de frontlinie van duurzaamheid: co2-neutraal in hun energiebehoefte terwijl ze co2 uit de lucht halen om planten te bemesten. Onder de beste omstandigheden kan een kilo tomaten in een Nederlandse kas geteeld worden met slechts vier tot zes liter water omdat de evaporatie van planten weer hergebruikt wordt (tomaten in de volle grond of onder plastic vragen tien keer zoveel water). In een volledig gesloten systeem is er nauwelijks of geen behoefte aan het bestrijden van ziektes en plagen. 

De contra-intuïtieve les van de tomaat is dat hoogtechnologische productie het meest duurzaam is, het meest opbrengt per eenheid land, arbeid en water en nauwelijks effect heeft op biodiversiteit (wel op het landschap, zolang kassen niet worden geïntegreerd op daken van industriële gebouwen en kantoren). Maar toch zal een deel van de consumenten liever lokale, met de hand geplukte tomaten willen kopen. Dat demonstreert maar weer eens dat duurzaamheid altijd de afweging is van ongelijksoortige waarden en wetenschappelijke feiten het daarbij soms afleggen tegen emotionele en culturele." (p. 35/36)