vrijdag 30 december 2022

Boeken in december



Het is nog niet echt de laatste dag van de maand, maar dat ik in twee decemberdagen nog een boek kan beluisteren lijkt me onwaarschijnlijk. Negen boeken zonder blog en allemaal luisterboeken wel van  verschillende genres. In de boekenkast zijn ze te vinden met een link naar een bespreking.

En daar zie ik nog een boek staan dat ik vergeten ben te laten zien in het overzicht. 'Hebben en zijn' van Dimitri Verhulst was het eerste luisterboek in december.

zondag 18 december 2022

Verhalen over kunst

 


De tweede module van 'Stories of Art' van 'the National Gallery' heb ik vandaag afgesloten. Nog een klein staartje ervan hier op het blog verwerken en dan ga ik tot half januari ongeduldig wachten op de start van module 3 .

Echt een online topcursus. 

De twee eerste modules gingen over Europese kunst van 1250 tot 1500, hoogtepunten, achtergronden en verdieping. De volgende 5 delen gaan verder tot we ergens komende zomer in 2022 uitkomen. 


link

vrijdag 2 december 2022

Twaalf en twee leiders

@Hans-Günther Oed

Het boek 'Persoonlijkheid en macht. Politieke leiders die het moderne Europa veranderden' van Brits historicus Ian Kershaw beschrijft in essayvorm 12 Europese leiders die grote invloed hebben gehad op de loop van de twintigste eeuw. En dat beslist niet slechts in positieve zin, want ook notoire dictators als Hitler, Stalin en een omhoog gevallen militair als Franco krijgen ieder binnen zo'n 40 pagina's hun plek. 

Op een rijtje:Lenin, Mussolini, Hitler, Stalin, Churchill, De Gaulle, Adenauer, Franco, Tito, Gorbatsjov, Thatcher en Kohl.

Met dit boek kreeg ik voor mezelf een overzichtelijker beeld van Europa in de afgelopen eeuw. Wie deed wat, waarom en vooral hoe hangt alles met elkaar samen. Een aansprekend interview met de schrijver stond onlangs in NRC

Om in de leiders c.q. presidenten te blijven heb ik geluisterd naar de roman van Auke Hulst over Richard Nixon, 'Zoeklicht op het gazon'. Zoals het op Tzum beschreven staat is het een psychologische roman met autobiografische elementen. Ik vond het een apart boek. 

Het is direct een mooi opstapje naar het boek dat al langer op m'n te-lezen-lijst staat en ik nu op de ereader gedownload heb, JFK. Kennedy's jonge jaren, 1917-1956 van Fredrik Logevall. In het voorwoord staat mooi verwoord wat ik in de komende ruim 800 pagina's kan verwachten.
Het hoofdthema van dit boek is feitelijk de mate waarin Kennedy’s levensverhaal gelijkloopt met de belangrijkste facetten van het Amerikaanse politieke en geopolitieke verhaal. Het beladen debat tussen ‘isolationisten’ en ‘interventionisten’ in de jaren voor Pearl Harbor; het tumult van de Tweede Wereldoorlog, waaruit de Verenigde Staten tevoorschijn kwamen als de wereldwijde reus; de uitbraak en uitbreiding van de Koude Oorlog; het binnenlandse beleid van anticommunisme en de daarmee gepaard gaande gesel van het mccarthyisme; de toenemende invloed van televisie op de politiek – elk van deze baanbrekende gebeurtenissen en ontwikkelingen kan beter begrepen worden via de lens van John F. Kennedy’s leven en carrière.

woensdag 30 november 2022

Blogloos in november


En pas na een maand weer leven op m'n blog. Nou ja ik bedoel dan bezigheid op de brede hoofdkolom, op allerlei andere plekken op BrimBoek gebeurt er van alles zoals op de pagina's over de middeleeuwen  of die van de geweldige cursus van de National Gallary Stories of Art. Binnenkort volgt er hier op het midden ook weer wat, nog één hoofdstuk lezen............

In ieder geval zijn 9 luisterboeken (en 1 e-boek) zonder blog gebleven in november. Natuurlijk staan ze wel weer met een link naar een bespreking in de boekenkast.

maandag 31 oktober 2022

Luisterboeken van oktober


Door luisterboeken verveelvoudig ik m'n boekconsumptie met gemak....heerlijk. 
Deze 8 van oktober staan met een link naar een bespreking in de boekenkast.

zaterdag 29 oktober 2022

Leonora in het ochtendlicht

“Leonora in the Morning Light”, 1940 by Max Ernst

Max Ernst, c. 1939
by Leonora Carrington

In de woonkamer staat Max' schaakbord nog steeds op het tafeltje bij de lege haard. Hun schilderijen hangen aan de muren; de twee werken die ze net voordat hij werd afgevoerd hadden afgemaakt. Nu dringt tot hem door dat ze elkaars pendant zijn, en ze lijken profetisch. Op het portret dat ze van hem heeft gemaakt is een bevroren land te zien. Hij draagt een jas van kastanjebruine veren en een vissenstaart die over het ijs sleept. Als hij snel genoeg beweegt, denkt hij, kan hij nog steeds ontsnappen. Hij kan vliegen of zwemmen, voordat het ijs zich vastklemt aan zijn staart, zijn veren verminkt. Waarom heeft hij het niet eerder gezien? Dat het schilderij oproept tot beweging, oproept tot plotselinge warmte om het ijs te laten smelten. Aan de muur ertegenover hangt zijn stuk, Leonora in het ochtendlicht, klein en complex. Hij wilde het perfect hebben en heeft er dagen aan gewerkt, bijna onophoudelijk, alsof ze elk moment zouden kunnen terugkomen en het van hem, van haar zouden kunnen afnemen. Het was zijn bedoeling geweest om naar blij te maken, maar ze zei dat het haar angst aanjoeg. Ze was alleen in een jungle. Een prachtige, mythische jungle, zei hij tegen haar.

Waarom dan het skeletje? Waarom de Minotaurus met zijn open bek?

Wat hij ook probeert te maken, er schemert altijd iets anders doorheen. Alleen is hij te stom om het te zien, om te beseffen wat het betekent. Maar zij wist het. Op een of andere manier weet ze het altijd.

Leonora in het ochtendlicht - Michaela Carter
'Max, juni 1940, Saint-Martin-D'ardèche, Frankrijk' p.187

Leonora Carrington in Greenwich Village, 1942.
Beeld bpk / Münchner Stadtmuseum

zaterdag 22 oktober 2022

Familie Booth


Zo tegen driekwart van het boek ging het me pas echt boeien, Booth van Karen Joy Fowler. Toen de kinderen van het gezin volwassen waren, de Amerikaanse Burgeroorlog woedde en er toegeschreven werd naar de moord  door broerlief John Wilkes Booth op president Lincoln.

Strikt genomen gaat Fowlers roman trouwens niet over John Wilkes Booth, maar over het gezin Booth. Fowler begon haar boek vanuit een fascinatie voor de families van daders van grote schietpartijen. Hoe schuldig zouden die familieleden zich voelen, zouden ze ooit weer geaccepteerd worden in de maatschappij, zouden ze nog houden van degene van wie ze altijd hielden maar die nu een monster was gebleken? Toen moest Fowler aan John Wilkes Booth denken, van wie ze alleen wist dat die broers en zussen had gehad. Maar ze wilde geen boek alleen over hem schrijven, over iemand die zo vreselijk naar aandacht had gesnakt, met zo’n huiveringwekkend resultaat.

Booth is, dus, een familieroman. Dat is een bizar en radicaal idee: je denkt dat je een boek over een beruchte, waargebeurde moord in handen hebt, en dat is ook zo, maar intussen zit je gewoon een familieroman te lezen, een die zich in de negentiende eeuw afspeelt. NRC

Razend spannend en een page-turner zoals veelvuldig wordt beloofd gaat voor mij voor het grootste deel dus echt niet op. Toch doorgelezen, omdat er net met wat brokken informatie wordt gestrooid die ik wel wilde weten zoals bijvoorbeeld het Amerikaanse toneelleven in de negentiende eeuw. 

Van mij krijgt het boek op de schaal van 1 tot 10 een ruime 6. Tsja, steekt wat mager af tegen de 4,5 ster van De Volkskrant en de 5 ballen die in de NRC worden gegeven.

zondag 2 oktober 2022

Een reis van vroeger naar later

De auteur schetst ons een boeiend beeld van de opvattingen over de tijd in de loop van de geschiedenis, met de nadruk evenwel op de huidige stand van zaken. Vooral in de laatste hoofdstukken komt daaraan heel wat wetenschap te pas, en hoewel hij gebruik maakt van leuke anekdotes, goede voorbeelden en vergelijkingen, en zijn verhaal verpakt in een levendige, eenvoudige taal, is vooral het gedeelte over de subatomaire partikels behoorlijk technisch. Toch blijft het betoog niet alleen geloofwaardig en bevattelijk, maar vooral zeer leerrijk, ook als men niet alles echt helemaal doorgrondt, of zomaar als parate kennis kan opslaan. Karel D’huyvetters - Humanistisch Verbond België
En dat alles niet helemaal doorgronden, klopte voor mij veelvuldig bij het lezen van "Tijd. Een reis van vroeger naar later" van Guido Tonelli. Toch heb ik geen ogenblik overwogen om dan het leesbijltje er maar bij neer te gooien, er kwam nog zoveel voorbij dat me verwonderde en zeker geweldig leerrijk was. Een mooie reis door de tijd van het grote (nog grotere) heelal naar het kleinste deeltje dat bijna alweer ophoudt te bestaan voordat het er is. En dat laatste dan in het licht van het menselijke tijdsbesef en wat stelt dat nou helemaal voor?

vrijdag 30 september 2022

Luisterboeken in september

Alleen luisterboeken in het maandoverzicht van 'blogloze boeken'. 
Ze staan alle 7 ide boekenkast met link naar een bespreking.

vrijdag 16 september 2022

Pluriformiteit in Afrika

 In Afrika is geen land van Dipo Faloyin staat weinig nieuws, maar hij schrijft met zo veel flair en humor dat alles weer fris lijkt. Westerse journalisten schetsen een eenzijdig en idioot beeld van Afrika, betoogt Faloyin: prachtige landschappen, fantastische dieren en onbegrijpelijke mensen, die maar arm blijven en steeds weer slachtoffer worden van burgeroorlogen. Altijd die generaliseringen over ‘een continent met 54 landen, meer dan tweeduizend talen en 1,4 miljard inwoners’. Volkskrant

En inderdaad echt nieuwe zaken over Afrika heb ik niet gelezen in 'Afrika is geen land' van Dipo Faloyin. Op een bijna luchtige wijze looste de schrijver me door de bekende thema's heen zoals kolonisatie, willekeurig getrokken grenzen, dictaturen, mislukte of misplaatste ontwikkelingshulp, roofkunst. Niet verkeerd om het weer eens op een rijtje te hebben en te overdenken vooral ook omdat op de visie van Faloyin hier en daar beslist wat valt af te dingen. 

vrijdag 2 september 2022

De minister en de majesteit



Een fragment uit de aankondiging van de postcast Betrouwbare Bronnen 286

Tobias van Gent schreef een adembenemend boek over deze militair die als minister in 1940 het waagstuk van zijn leven deed en ons land als Europese democratie daarmee eigenlijk redde. Dat het koninklijk huis hem daarvoor met hoon, achterdocht en Berufsverbot achtervolgde maakt dit boek af en toe onthutsend. Zelfs eerherstel door de parlementaire enquêtecommissie mocht niet baten. De minister en de majesteit is geen boek voor Orangisten!

En inderdaad verbijsterend welke invloed die gestoorde vrouw en haar praalzieke schoonzoon hebben gehad, wat ze werd toegestaan door de knipmessen rond haar hofje in Londen. Met die gestoorde vrouw bedoel ik natuurlijk de majesteit koningin Wilhelmina. De minister is Adriaan Dijxhoorn.

Update 17 september 2022

Uit de recensie van Sander van Walsum in De Volkskrant

het levensverhaal van Adriaan Dijxhoorn (1889-1953) geeft een beklemmende indruk van het functioneren van de Nederlandse regering tijdens de meidagen van 1940 en de jaren in ballingschap, het geroddel en de achterklap waarmee in Londen politiek werd bedreven en – met name – de bedenkelijke taakopvatting van koningin Wilhelmina en haar belangrijkste secondanten, prins Bernhard en François van ’t Sant, particulier secretaris van de koningin en hoofd van de Centrale

woensdag 31 augustus 2022

Blogloos in augustus


 In augustus hebben 6 luisterboeken en 4 e-boeken het zonder blog moeten doen.
In de boekenkast staan ze met link naar een bespreking.

zondag 28 augustus 2022

Lang leve de mens

Economische groei hoeft niet ten koste te gaan van natuur en milieu. We doen steeds méér met minder, schrijft journalist en filosoof Ralf Bodelier. Daarbij maken we in toenemende mate gebruik van een grondstof waarvan de voorraad groeit: onze hersens. 
Ralf Bodelier, Volkskrant, 6 augustus 2023

Er valt nog flink wat te doen, maar wat is er al veel bereikt!  'Lang leve de mens' van Ralf Bodelier een boek dat lucht geeft doordat de welig tierende met fanatisme gepreekte doemscenario's flink worden gerelativeerd.

Zo zijn er vandaag niet meer of minder 'natuurlijke' of 'planetaire' grenzen dan twintig, tweehonderd of tweeduizend jaar geleden. Sinds het aantreden van de mens in de geschiedenis, stuit hij doorlopend op natuurlijke grenzen, om daar keer op keer ook weer doorheen te breken. Mensen zijn bacteriën noch konijnen of kankercellen. Mensen doen dingen die dieren of planten nooit zullen doen. Met al onze inventiviteit en creativiteit scheppen we telkens weer de condities waaronder een nog grotere, rijkere en gezondere groep mensen kan bestaan. En waarin de natuur kan floreren. [ ]

Anders dan bacteriën, wolven of dinosaurussen, scheppen mensen cultuur. Wij maken speren, valstrikken en vuur. Vervolgens ontwerpen we ploegen, irrigatiekanalen en kunstmest. Vandaag scheppen we luchtwassers, ontziltingsinstallaties en genetisch gemodificeerde mais. We ontfutselen niet alleen meer aan de natuur dan we ooit hebben gedaan, steeds vaker laten we de natuur ook rijker achter.

De voorwaarden waaronder mensen kunnen leven, zijn niet natuurlijk en dat zijn ze ook nooit geweest. Mensen hebben telkens weer hun eigen wereld ontworpen en stuitten altijd op grote problemen. En telkens weer gebruikten we onze hersens en onze technologie om problemen op te lossen, om onze wereld uit te breiden, te verstevigen en welvarender te maken. (p. 117)

Verder lezen op het weblog van Ralf Bodelier

donderdag 4 augustus 2022

De Nijl. Biografie van een rivier

Zonder twijfel één van de meest inzicht- en kennisverrijkende boeken die ik de afgelopen tijd heb gelezen, 'De Nijl. Biografie van een rivier' van de Noor Terje Tvedt.

De Nijl in Oeganda (CC BY-SA 2.0 - Rod Waddington - wiki)

Een heldere bespreking van het boek staat op historiek

Hoe schrijf je het verhaal van een rivier? Er zijn zoveel aspecten, historische, hydrologische, politieke. Tvedt begint zijn boek bij het einde van de Nijl bij Alexandrië en de Nijldelta en werkt zich langzaam stroomopwaarts richting de bronnen van de rivier. 


Ethiopië legt de laatste hand aan de zogeheten Grote Ethiopische Renaissancedam in de Blauwe Nijl. © AFP

Een veelzeggend fragment uit de recensie van Paul van der Steen in Trouw 

De Nijl. Biografie van een rivier van Terje Tvedt is geen lofzang of propagandistisch vehikel. De Noor beschrijft wel de invloed van de rivier op de landen in het stroomgebied en hun pogingen om er nog meer te profiteren. Bovendien laat hij zien hoe staatsmannen en mogendheden van verder weg door de eeuwen heen volop interesse toonden. Van Julius Caesar en Napoleon Bonaparte tot het British Empire in zijn hoogtijdagen.

Tvedt mijdt clichés en politieke correctheid

Tvedt, hoogleraar geografie aan de uni­versiteit van Bergen, weet waarover hij het heeft. Ooit schreef hij een proefschrift ­over ­het­ Jonglei-kanaal in Zuid-Soedan. Sindsdien heeft de Nijl zijn interesse en groeide hij uit tot een autoriteit op dit onderwerp. Het ­zorgde ervoor dat hij relatief makkelijk sleutel­figuren uit heden en verleden, tot op het ­niveau van presidenten, te spreken wist te krijgen voor zijn boek.

Met een onderwerp als dat van Tvedt liggen oriëntalisme en de associaties met donkerte, exotisme en moedige reizigers als in Joseph Conrads beroemde roman Hart van duisternis op de loer. De Noor is zich daar goed van bewust en probeert er nadrukkelijk bij uit de buurt te blijven. Bij zijn beschrijving van de landen in het stroomgebied en hun geschiedenis omzeilt hij de clichés.

Hij vermijdt ook doorgeschoten politieke correctheid. Naast de gruwelen in naam van koloniale mogendheden beschrijft hij evengoed kennis en kunde van westerse wetenschappers en ontdekkingsreizigers die de ­regio goed deden.

zaterdag 30 juli 2022

Blogloos in juli



In juli hebben deze 7 luisterboeken het zonder blog moeten doen 
In de boekenkast staan ze met link naar een bespreking.

donderdag 28 juli 2022

Het lied van ooievaar en dromedaris

anjetdaanje.nl

De literair recensent van  de NRC Thomas de Veen twitterde over dit boek "Als ik voor één keer zes ballen kon geven, deed ik het." 
De kracht zit ‘m [ ] in de overkoepelende constructie, die nog wel het meest opvalt aan Het lied van ooievaar en dromedaris. Het is een gigantische roman, 650 rijkbedrukte bladzijden, die in feite is opgebouwd uit elf samenhangende episodes. Het is één verhaal, maar ook een combinatie van elf verhalen, twee eeuwen omspannend. Over elf hoofdpersonen, die we allemaal zo’n beetje van de wieg tot het graf volgen. In allerlei genres: er zijn gothic spookverhalen, er is Dickensiaans arbeidersrealisme, er zijn mysteries, een verhaal in de marge van de Eerste Wereldoorlog, een verhaal over de nasleep van de Tweede Wereldoorlog, er zijn familieverhalen, liefdesgeschiedenissen. En boven alles uit torent een verhaal over een jonggestorven schrijfster, wier leven en werk doorzingt in alle episodes. 
Toen ik daar zelf nog aan toe wilde gaan voegen hoe geweldig en indrukwekkend ik dit boek vond wees De Veen op de bespreking 'Verhalen die van heel ver komen'. Net na het boek dicht geslagen te hebben is het zo fijn om weer meegezogen te worden in de levens waarover  Anjet Daanje me net had verteld. 

zaterdag 16 juli 2022

Multimedia avontuur



Roman, album, podcast en de maker, Tomias Keno, werkt nog aan een tv-serie, theaterstuk en game. En er is een website natuurlijk: Wie is de Astronaut?

Ik heb geluisterd naar de podcast en de roman. Het is echt geweldig boeiend om het zoveel ingangen te hebben tot het antwoord op de prangende vraag wie of wat de aangespoelde man nou eigenlijk was. En dan voorlopig (?) vooral te weten te komen wat hij in allerlei mensen te weeg brengt.

Podcast en luisterboek zijn een feest van mooi passende stemmen en voorleeskwaliteiten.

Een bijzonder debuut dus, dat door de recht-voor-zijn-raaptoon wellicht vooral, of zeker ook, jonge lezers aan zal spreken. Multitalent Keno maakte naast de roman ook de podcast De zaak Astronaut en een muziekalbum. In de podcast wordt bij monde van ‘Oliver Trapmann, journalist’ onderzoek gedaan naar wie de astronaut zou kunnen zijn. Ditmaal duikt de astronaut letterlijk op op een Waddeneiland. ‘Trapmann’ komt in de fictiepodcast, die in 2021 genomineerd werd voor de NTR Podcastprijs, via tips terecht bij uiteenlopende mensen, zoals een cranberryteler, een tatoeëerder en een club halfbroers en -zussen ontsproten uit zaad van de directeur van een spermabank (‘Hij is er een van ons!’). Het is van een onverwachte veelzijdigheid en speelsheid. Alles bijeen biedt Keno een meeslepend, buitengewoon fantasievol, rijk avontuur. NRC

zaterdag 25 juni 2022

Het Maastrichtse Stokstraatkwartier

@Ton Reijnaerdts

Die leuke straatjes vlakbij de altijd open kapel van Onze Lieve Vrouwe Sterre der Zee, bij een wandeling door Maastricht zijn ze bijna onvermijdelijk. Na het lezen over twee eeuwen geschiedenis van het buurtje bekijk ik ze ineens met andere ogen. 'Crapuul' is een bewogen sociaal-historisch verhaal met uitlopers in deze tijd.

Eerst woonden er de bemiddelden, toen de allerarmsten, en daarna was het buurtje weer voor de welgestelden. Alsof het was voorbestemd voor het proces van gentrificatie, met als tijdelijke onderbreking het sociale verval van ruim een eeuw. De geschiedenis strooit met patronen en begint daar soms al vroeg mee. In elk geval gebeurde dat in het Maastrichtse Stokstraatkwartier, het tegenwoordig toeristische yuppen- en winkelwijkje rond het Lieve Vrouwenplein, dat in de stad heel lang vermaard was om zijn onbezonnen armoede. NRC

woensdag 8 juni 2022

Eindeloos verhaal over kamer 622

foto

Vorig jaar luisterde ik naar 'De waarheid over de zaak Harry Quebert' van Joël Dicker en dat stemde me best enthousiast. Ik las al waarschuwingen dat m'n enthousiasme getemperd zou worden door 'Het mysterie van kamer 622'. In het begin van het boek dacht ik nog dat daar niks van klopte, ik vond het echt goed. Maar..........Dicker weet niet van ophouden, hij blijft verhaallijnen en tijden uit z'n hoge hoed toveren. Ik heb het afgeluisterd, vooruit ik wilde weten wat er nou was gebeurd, ook dat viel tegen. 

Arjan Ribbens slaat in NRC de spijker op de kop:

Om een boek van bijna 600 pagina’s aan de gang te houden, komt Dicker met een enorm aantal, steeds onrealistischer verrassingen. Met personages die zich in kasten verstoppen en allerlei maskerades krijgt ‘Kamer 622’ geleidelijk iets van een klucht waar John lanting zich met zijn Theater van de Lach zich niet voor zou hebben gegeneerd.

zaterdag 4 juni 2022

Een beeld van feit en fictie

Standbeeld van Willem van Oranje op het Plein in Den Haag

Op een onnavolgbare manier groeide Oranje steeds toe naar het altruïstische beeld dat over hem was gecreëerd. Hij kreeg al het etiket ‘vader des vaderlands’ in de dagen dat hij weinig meer dan een vrij roekeloos opererende hoge edelman was die vergeefs poogde om zijn geconfisqueerde bezit terug te krijgen. Hij werd al gezien als een voorvechter van het protestantisme in de dagen dat hij nog vasthield aan de oude katholieke riten.

Pas in de laatste jaren van zijn leven leek hij meer geneigd om zich als een pleitbezorger van een Europese protestantse alliantie te laten bejegenen, al sprak hij in die dagen nog altijd liever over ‘de ware religie’ dan over de ‘gereformeerde confessie’.

Waar een man zulke ingrijpende metamorfosen doormaakt, is het dan aannemelijk dat hij er ook zelf in ging geloven? Nauwelijks denkbaar. Waar iemand uit berekening en lijfsbehoud zich zo vergaand aan de omstandigheden weet aan te passen, is geen plaats voor naïviteit. Hoogstens ging hem de rol die hij speelde zo goed af dat hij er het liefst in wilde blijven. Hij groeide een aantal keren toe naar het beeld dat over hem werd ontworpen en in omloop werd gebracht: als hoeder van de inheemse vrijheden en privileges, als waakzame herder, als vader des vaderlands, als verzoener. Hoe houd je dan diepere morele overtuigingen en koele berekening nog uit elkaar? Hoe ontwar je dan feit en fictie? (p. 696)

Een veelzeggend fragment uit het slothoofdstuk van 'De zwijger. Het leven van Willem van Oranje' van Rene van Stipriaan. Omvangrijk, vol, verhelderend..........een biografie waarmee, het begin van de opstand inzichtelijk wordt. En ook dat die 'Vader des Vaderlands' een heel belangrijke rol heeft gespeeld, maar dat van hem ook een mythe is gemaakt, zo vaderlijk was ie nou ook weer niet.

Uit verschillende lovende recensies

Geen vrome kwezel

De Vader des Vaderlands is kortom altijd een potje geweest waar ieder zijn deksel op kon draaien. Van Stipriaan schotelt ons in elk geval geen Oranje voor die een vrome kwezel is geworden. Als jonge generaal was hij over het platbranden van dorpen en steden net zo enthousiast als zijn collega’s. Hij was een schuinsmarcheerder, hield van een stevig glas en verwaarloosde zijn eerste twee echtgenotes. Over de calvinistische banvloeken die van de kansel op hem neerdaalden – niet drinken, niet dansen – heeft hij zich tot de dag van het fatale schot in 1584 weinig druk gemaakt. Oranje bleef zijn leven lang een edelman, met aristocratische opvattingen, moraal en eigenaardigheden. DeVolkskrant

Willem van Oranje als schaker
Volgens Van Stipriaan laat Oranjes volwassen leven zich voor het grootste deel typeren als ‘schaken in een zwakke en vaak zelfs verloren stelling’. Hij moest voortdurend dealen met onbetrouwbare bondgenoten, met radicalen die niets snapten van diplomatie en met militairen die alleen voor het geld vochten. Terwijl er letterlijk geen dag voorbijging zonder financiële zorgen die zelfs de meest stabiele geest tot wanhoop moesten drijven. En het grootste deel van de tijd kon hij niets anders doen dan reageren op de omstandigheden en de schade beperken.

Oranje was berekenend en kon keihard zijn, maar tegelijkertijd dwingen zijn doorzettingsvermogen, moed en voor die tijd verstandige ideeën omtrent politiek en religie bewondering af. Een heilige was hij allerminst, maar dat hij ondanks alles een groot man was wordt in deze prachtige biografie overtuigend aangetoond. HistorischNieuwsblad


Maalstroom van geweld

Zeer helder schetst Van Stipriaan hoe Oranjes leven vaak vooral bestond uit ‘overleven’, uit reageren op de plannen en daden van zowel zijn vijanden als zijn (al dan niet tijdelijke) bondgenoten. Dat hij in die chaotische maalstroom van geweld en intriges uiteindelijk toch overeind bleef en de leider werd van een klein deel van de oorspronkelijke Nederlanden, kwam niet in de laatste plaats door zijn enorme talent voor propaganda en public relations. Met behulp van drukpers, uitstekende ghostwriters en een forse dosis desinformatie wist Oranje zich vrij overtuigend te presenteren als de man die opkwam voor de ‘algemene welvaart’ van de Nederlanders en die de traditionele vrijheden en de ‘ware religie’ verdedigde. NRC

vrijdag 20 mei 2022

Anomalie

Beeld: Hannu Viitanen
 De internationale bestseller Anomalie van Hervé Le Tellier is een pageturner en overrompelende leeservaring ineen voor de fans van Tenet, Manifest en The Matrix. Winnaar van de Prix Goncourt 2020, door Trouw uitgeroepen tot Beste Roman 2021 en genomineerd voor de Europese Literatuurprijs 2022.
Wervende teksten voor het boek waarvan ik de afgelopen dagen in een razend tempo de luisterversie er door heen gejaagd heb. Niet alleen luisteren als lezen niet kan, maar er extra voor gaan zitten, want het liet me niet los. 
Anomalie is [  ] veel en veel meer dan spannende science fiction. Het is een fenomenale roman over onze reflexen als niet voorziene zaken ons bedreigen. Maar vooral gaat hij over onze identiteit. Wie zijn we? En wie zijn we als ons zelfbeeld aan het wankelen wordt gebracht? Literair Nederland

Zo voert Le Tellier je in hoog tempo door zijn 35 hoofdstukken die lezen als een Netflixserie. Vergeet Dix pour centMarseille en Lupin, de beste Franse serie van dit moment is een roman. NRC 

 Het begint als een thriller, met huurmoordenaar Blake. Daarna volgen nog acht andere personages, met ieder hun eigen verhaallijn, die allemaal in een Boeing 787 van Air France van Parijs naar New York zijn gevlogen op 10 maart 2021. Een van hen is schrijver en vertaler Victor Miesel (geïnspireerd op kunstenaar Edouard Levé), schepper van het boekje Anomalie, dat na zijn zelfmoord een cultstatus krijgt. Drie maanden later landt exact hetzelfde vliegtuig met exact dezelfde inzittenden nog een keer. Wie zijn deze mensen? Twee wiskundigen komen, samen met een team van experts, met een verklaring. De Volkskrant

maandag 16 mei 2022

Die ene vijgenboom

Elif Shafak @Zeynel Abidin

Net als in haar eerdere romans laat Shafak een hele reeks thema’s de revue passeren, van klimaatcrisis tot de herpositionering van het niet-menselijke in onze wereld, van oorlog en herinnering tot migratie en homohaat, dit alles verweven in een intelligent in elkaar gestoken verhaal. En net als in haar eerdere boeken bevat het soms net een onsje symboliek te veel. Maar je vergeeft het haar: haar personages zijn net zo levendig als de migrerende vlinders en de wijze, sprekende vijgenboom. NRC

Zo wordt de recensie van 'Het eiland van de verdwenen bomen' van Elif Shafak afgesloten. Ik kan me er wel in vinden. Alhoewel ik daarbij ook vind dat alle thema's die de schrijfster perse aan bod wil laten komen het prachtige verhaal dat de kern van het boek vormt soms irritant ophoudt. En dat ik me tijdens het luisteren naar vertelster Beatrice van der Poel groen en geel kon ergeren aan de arrogante te alwetende vijgenboom, behalve helemaal aan het eind, toen heb ik haar veel vergeven.

maandag 9 mei 2022

Trilogía reina roja

De laatste luisterminuten van een heel aparte Spaanse detective/thriller, 'De rode koningin' van Juan Gomez-Jurado zitten er helaas op. Blij dat het een trilogie blijkt te zijn, want ik wil nog wel even verder met het speurdersduo Antonia Scott en Jon Gutiérrez. Wel jammer dan weer dat de Nederlandse vertaling van deel 2 'De zwarte wolvin' nog niet beschikbaar is in de audioversie. Ik hou het in de gaten!

dinsdag 3 mei 2022

Gare terminus

FOTOGRAAF: RICK DENISSEN

Het is een mix van meerdere stijlen. Nu ik eindelijk een schrijver ben, zou ik een duur woord als ‘eclectisch’ kunnen gebruiken, maar ‘hutsepot’ ligt me beter in de mond. Die mengeling van stijlen houdt voor mij het leven boeiend

Roel Van Espen, auteur van ‘Dood Spoor

Maar het is ook af en toe ook knap vermoeiend, de "literaire thriller" Dood Spoor van de Vlaamse muzikant, en nu dan schrijver, Roel Van Espen. Toch heb ik ook moeten lachen om de taalvondsten en de grappen en grollen. Dat ik naar het boek heb geluisterd was gezien de Vlaamse tongval zeker een pré. Joeri Hancké wil ik zeker nog eens als voorlezer horen.

Op het boekenblog 'Perfecte buren' een leuke en enthousiaste recensie.

dinsdag 26 april 2022

In de rattenwereld


Meesterverteller Pieter Waterdrinker neemt me in 'De rat van Amsterdam' met zijn verhalen in een verhaal mee en laat me dan ook niet meer los. Na 20 uur luisteren naar de fijne voorleesstem van Jeroen Tjepkema wil ik die rattenwereld eigenlijk helemaal nog niet uit, ik wil weten hoe nu verder.

In NRC schrijft Thomas de Veen er dit over:

Waterdrinker vertelt over de toestand van het continent in vele schakeringen (soms denk je aan Piketty, soms aan Baudet), zonder op een verhaallijntje of exotisch decortje meer of minder te kijken. En hij weeft alles samen tot een verhaal over de decennia van de ratten, van hen die de zwaktes, verborgen verlangens en angsten van anderen inzetten voor hun eigen gewin – of dat nu in een snackbar is, voor een dubbelhartige loterij, of als verhulde Kremlin-apologeet. Katz concludeert: ‘In de rattenwereld van de mens gaat het door de geschiedenis heen steeds weer om hetzelfde: bedenk een verhaal, verpak en verkoop het zodanig dat de massa erin gaat geloven.’ En Waterdrinker verkoopt zijn betoog smakelijk; met een geinig ‘trucje van Kafka’, met een best geslaagd corona-lijntje, met scènes in Miami, Kazan en Irkoetsk, met een frietzak op het omslag. Je koopt het.

donderdag 14 april 2022

De verzonken kunstschatten van de ‘Vrouw Maria’

De kraamkamer (Willem Joseph Laquy (1738-1798))
naar het verloren gegane origineel van Gerard Dou

Dit boek gaat over de Leidse fijnschilder Gerrit Dou, de Russische keizerin Catharina de Grote en de Finse wrakkenjager Rauno Koivusaari, met bijrollen voor de Franse encyclopedist Denis Diderot, de Pruisische koning Frederik de Grote, de Nederlandse onderwateracheoloog Martijn Sanders – en Vladimir Poetin. Wie denkt dat uit zo’n dissonante lijst ingrediënten geen smakelijk gerecht kan worden gekookt, vergist zich. Want De verzonken kunstschatten van de ‘Vrouw Maria’ van Gerald Easter en Mara Vorhees is een boek om van te smullen. 

 

Aldus Bart Funnekotter in zijn recensie in NRC. En dat klopt wel, het is een boek met veel smulwerk. Alhoewel het eindeloze juridische getouwtrek wat mij betreft wat minder wijdlopig beschreven had mogen worden, dat kostje heb ik niet helemaal verorberd.

Natuurlijk wel de hoofdstukken waar het gaat over Gerrit Dou en het kunstverzamelen in de 17de en 18de eeuw. Bevlogen beschrijvingen die mooi aansluiten bij de Open Universiteit module die ik nu volg 'De Gouden Eeuw. De kwestie Rembrandt' .

zaterdag 9 april 2022

Drakerige engel


Het boek 'Desert Queen' over het leven van de Engelse ontdekkingsreizigster Gertrude Bell staat al tijden op m'n te-lezen-lijst. Toen ik dus een audioversie zag van de historische roman 'Engel van Mesopotamië' van Brenda Meuleman leek me dat een mooie aanloop naar het echte werk.

Maar mijn hemel wat een tranentrekkende romantische draak heb ik te horen gekregen. De schrijfster heeft de hoofdpersoon een andere naam gegeven en er tegelijk wat jeugdtrauma bij verzonnen om al het hartzeer aan elkaar te breien.

Het heeft er wel voor gezorgd dat de echte woestijnkoningin beslist niet van mijn lijst geschrapt wordt, want het heeft me wel nieuwsgierig gemaakt naar hoe het nou echt was.

dinsdag 29 maart 2022

‘Wat als’-exercitie

@olfdebruin
In de VN Thrillergids werd 'De tweede slaap' van Robert Harris een 'wat als' exercitie genoemd. Een toepasselijke benaming van een verhaal dat verrassend begint, maar uiteindelijk wegzakt en nergens meer het beginniveau zelfs maar evenaart. In afwachting dat dat toch zou gebeuren door wat irritante hobbels heen geluisterd. In het Volkskrantinterview van Sander Pleij met de schrijver wordt het sterkste deel van het boek verklapt:

Ho! Stop. Harris had vooraf gewaarschuwd dat het niet mogelijk is over De tweede slaap te spreken zonder de verrassing op pagina’s 34 en 35 prijs te geven. Vooruit dan maar (en u kunt nú nog stoppen met het lezen van dit interview). Op die pagina’s ontdekt een monnik in een middeleeuwse parochie een verzameling van het allermooiste glas uit de Oudheid, plastic bankbiljetten uit de elizabethaanse tijd, gele en rode plastic baksteentjes die op elkaar waren gezet, en, pronkstuk, ‘een van de apparaatjes die de Ouden hadden gebruikt om met elkaar te communiceren. Op de achterkant stond het ultieme symbool van de hoogmoed en godslastering van de Ouden: een appel met een hap eruit.’

Wat?! Zijn we helemaal niet terug in Middeleeuwen! Zitten we ergens in de toekomst lego en iPhones te bekijken alsof het om antiek mozaïek gaat. De tijd, de geschiedenis, ze blijken circulair.