Het Holtingerveld

Het landschap van het Holtingerveld is in de loop van duizenden jaren mede door menselijke bemoeienis gevormd tot wat het nu is en van die bemoeienis kun je nog sporen terugvinden. Het is een optelsom van cultuur- historische-, ecologische-, aardkundige- en belevingswaarden en één grote schatkamer, tenminste als je het wilt zien en onderzoeken.

Het verdriet van Zuid-Afrika

‘O wye en droewe land, alleen 

onder die groot suidersterre, 

Sal nooit ’n hoë blydskap kom 

deur jou stil droefenis?’
Uit de recensie van NRC

"Dat is een riskante manier van vertellen, soms kriskras door de tijd. Maar het is Van Niekerk gelukt er toch een samenhangend verhaal van te maken. In de jaren tachtig en negentig figureerde Zuid-Afrika prominent in de internationale media, ook in Nederland. Eerst de gewelddadige nadagen van de apartheid (door de staat opgelegde rassenscheiding), daarna de vrijlating van Nelson Mandela in 1990 en andere politieke gevangenen, vrije verkiezingen en de terugslag na de euforie omdat corruptie en criminaliteit om zich heen grepen en de verschillen tussen arm en rijk enorm bleven. Zuid-Afrika verdween naar de achtergrond van het wereldnieuws. Van Niekerk kon dus weinig als bekend veronderstellen." Uit de recensie van Volkskrant

Om het hart terug te brengen is vooral het verhaal van een witte vrouw die haar roots zoekt, veracht en bemint. Haar bevoorrechte status en plek in de maatschappij. Ben je een goed mens als je zegt dat wit en zwart gelijk zijn, maar wel zwarte mensen in dienst hebt voor je tuin, om het huis schoon te maken en je bedden op te maken? Vragen die oproepen tot een kritisch zelfonderzoek en tot nadenken. En dat is ook wat Annemarié doet in haar boek.

Het is het verdriet van Zuid-Afrika. Een land waar de mensen die met elkaar moeten leven, zo moeilijk dichter bij elkaar komen. Het is een land waarin de witte en de zwarte wereld elkaar het liefst niet tegenkomen. En als het dan gebeurt, gaat het met veel geweld gepaard.
Uit de recensie van Voertaal

De Rijn was er altijd al

Elke loop van een rivier is voorlopig. Als een onmerkbaar traag kronkelende slang zoekt hij naar de weg met de minste weerstand en het grootste hoogteverschil. Het klimaat verandert, het landschap verandert, de rivier past zich aan. Het water voert sediment mee, dat het onderweg op luwe momenten neerlegt. Soms verzandt een bedding, alsof de rivier zichzelf in de weg zit. Dan aarzelt het water en zoekt het andere wegen.

Soms ook slijten bochten aan de buitenkant uit, kalven oevers af en vinden meanders binnendoorweggetjes. En als een rivier in zijn zoektocht een andere rivier ontmoet, dan zal de loop met de minste weerstand het water van de ander wegkapen. Onthoofden heet dat. Zo kan het voorkomen dat een rivier die eerst uitmondde in de Middellandse Zee, zijn koers verlegt naar de Noordzee, alleen maar omdat hij op zijn zoektocht naar verval een noordwaarts stromende rivier geraakt heeft en zijn water daar makkelijker in wegstroomde.

De proto-Rijn heeft zo de Moezel afgepakt van de Maas en de Main van de Rhône. Nog voordat het water van de Alpen contact had gemaakt met de proto-Rijn zwol hij al op door alle regenrivieren die hij aan zich bond. Hij strekte zijn armen steeds verder zuidwaarts, tot waar de Duitse bergen omhoogkwamen, en groef daar het schilderachtige rivierdal van de Midden-Rijn uit.

De Loreley, de nauwe bocht om de hoge rots in het leisteenplateau, lag er voordat het smeltwater van de Alpen zijn weg naar het noorden gevonden had, min of meer net zo bij als nu. Alleen met minder water. De Rijn was er altijd al.

Fragment uit het boek dat ik momenteel luister en tegelijkertijd lees. Fijne combinatie vooral omdat de schrijver zelf de voorlezer is. 

De grenzeloze rivier, Verhalen uit het rijk van de Rijn - Mathijs Deen