zaterdag 29 oktober 2022

Leonora in het ochtendlicht

“Leonora in the Morning Light”, 1940 by Max Ernst

Max Ernst, c. 1939
by Leonora Carrington

In de woonkamer staat Max' schaakbord nog steeds op het tafeltje bij de lege haard. Hun schilderijen hangen aan de muren; de twee werken die ze net voordat hij werd afgevoerd hadden afgemaakt. Nu dringt tot hem door dat ze elkaars pendant zijn, en ze lijken profetisch. Op het portret dat ze van hem heeft gemaakt is een bevroren land te zien. Hij draagt een jas van kastanjebruine veren en een vissenstaart die over het ijs sleept. Als hij snel genoeg beweegt, denkt hij, kan hij nog steeds ontsnappen. Hij kan vliegen of zwemmen, voordat het ijs zich vastklemt aan zijn staart, zijn veren verminkt. Waarom heeft hij het niet eerder gezien? Dat het schilderij oproept tot beweging, oproept tot plotselinge warmte om het ijs te laten smelten. Aan de muur ertegenover hangt zijn stuk, Leonora in het ochtendlicht, klein en complex. Hij wilde het perfect hebben en heeft er dagen aan gewerkt, bijna onophoudelijk, alsof ze elk moment zouden kunnen terugkomen en het van hem, van haar zouden kunnen afnemen. Het was zijn bedoeling geweest om naar blij te maken, maar ze zei dat het haar angst aanjoeg. Ze was alleen in een jungle. Een prachtige, mythische jungle, zei hij tegen haar.

Waarom dan het skeletje? Waarom de Minotaurus met zijn open bek?

Wat hij ook probeert te maken, er schemert altijd iets anders doorheen. Alleen is hij te stom om het te zien, om te beseffen wat het betekent. Maar zij wist het. Op een of andere manier weet ze het altijd.

Leonora in het ochtendlicht - Michaela Carter
'Max, juni 1940, Saint-Martin-D'ardèche, Frankrijk' p.187

Leonora Carrington in Greenwich Village, 1942.
Beeld bpk / Münchner Stadtmuseum