Economische groei hoeft niet ten koste te gaan van natuur en milieu. We doen steeds méér met minder, schrijft journalist en filosoof Ralf Bodelier. Daarbij maken we in toenemende mate gebruik van een grondstof waarvan de voorraad groeit: onze hersens.
Ralf Bodelier, Volkskrant, 6 augustus 2023
Er valt nog flink wat te doen, maar wat is er al veel bereikt! 'Lang leve de mens' van Ralf Bodelier een boek dat lucht geeft doordat de welig tierende met fanatisme gepreekte doemscenario's flink worden gerelativeerd.
Zo zijn er vandaag niet meer of minder 'natuurlijke' of 'planetaire' grenzen dan twintig, tweehonderd of tweeduizend jaar geleden. Sinds het aantreden van de mens in de geschiedenis, stuit hij doorlopend op natuurlijke grenzen, om daar keer op keer ook weer doorheen te breken. Mensen zijn bacteriën noch konijnen of kankercellen. Mensen doen dingen die dieren of planten nooit zullen doen. Met al onze inventiviteit en creativiteit scheppen we telkens weer de condities waaronder een nog grotere, rijkere en gezondere groep mensen kan bestaan. En waarin de natuur kan floreren. [ ]
Anders dan bacteriën, wolven of dinosaurussen, scheppen mensen cultuur. Wij maken speren, valstrikken en vuur. Vervolgens ontwerpen we ploegen, irrigatiekanalen en kunstmest. Vandaag scheppen we luchtwassers, ontziltingsinstallaties en genetisch gemodificeerde mais. We ontfutselen niet alleen meer aan de natuur dan we ooit hebben gedaan, steeds vaker laten we de natuur ook rijker achter.
De voorwaarden waaronder mensen kunnen leven, zijn niet natuurlijk en dat zijn ze ook nooit geweest. Mensen hebben telkens weer hun eigen wereld ontworpen en stuitten altijd op grote problemen. En telkens weer gebruikten we onze hersens en onze technologie om problemen op te lossen, om onze wereld uit te breiden, te verstevigen en welvarender te maken. (p. 117)
Verder lezen op het weblog van Ralf Bodelier
