“Ik kon zijn gedachten al lang niet meer volgen. ‘Het gaat eenvoudig over stemmen,’ zei Remi. ‘Hoe reeds in de moederschoot stemmen worden ingeprent en weggeschreven in het kinderlichaam.’ “Luisteren naar 'De mensengenezer' van de Vlaamse schrijver Koen Peeters is meegesleept worden in de werelden van voorouders, lang geleden in de loopgraven gesneuvelde soldaten, rituelen van de Yaka’s in Congo, de tredmolen van het dagelijkse boerenbestaan in Vlaanderen.
Kees 't Hart schreef in 'De Groene Amsterdammer' over deze betoverende roman onder andere:
Ik merk dat ik deze roman hierboven terugbracht tot een tamelijk abstracte zoektocht naar ‘het ware’. Maar daarmee kom je er niet, zo’n samenvatting neemt alle kracht ervan weg. Vergeet het allemaal maar. Dit is een concrete roman over het ‘gewone’ leven van paters in Congo, lang geleden, en daar dus het ongewone van. Wat dreef hen, hoe keken ze, wat dachten ze?
 |
| Yakabeeldje |
We kijken naar ze met de ogen van Remi en zijn latere student, met de ogen van de schrijver bedoel ik natuurlijk: we kijken naar de mensen daar, de kolonialen, de landschappen en de raadselachtige gebeurtenissen. Dit boek is geen antropologische studie naar gebruiken van vreemde stammen, maar een poging het gewone van een samenleving, ook onze samenleving, in een ander en betekenisvoller licht te zien.
Peeters zette hiertoe een stijl in die op zoek is naar magie, een betere term weet ik zo gauw niet. Hij zoekt haar, al zijn personages zoeken haar, de roman is er helemaal van vervuld. Op zoek naar magie. Hij ziet haar, niet alleen in de dansen en de rituelen vroeger en nu van de Yaka’s in Congo. Ook hier, nu, overal: ‘Onderweg, langs de lange uitgestrekte weg voorbij Waver, verscheen een fel verlicht voetbalveld.’ ‘Toen de zon opkwam boven de Yitaanda dampte de wereld.’ Literatuur is magie en Peeters is een belangrijke tovenaar.
Nog een rake recensie geschreven door Rob Schouten staat in Trouw:
Koen Peeters durft de vraag te stellen waar veel schrijvers zich lang niet meer aan gewaagd hebben
je komt er niet achter hoe het zit en zo lukt het ook niet goed om, zoals dat ergens heet 'het verdriet van de wereld te repareren', niet in Congo en ook niet in de Westhoek, waar het moderne leven het traditionele boerenbestaan bedreigt. Maar literair en psychologisch gesproken is dat juist de kracht van deze hybride roman: we zien hier de zoekende, speculerende, denkende mens in optima forma, meegesleept door een raadsel dat hij bevroedt maar niet weet op te lossen.
