maandag 30 september 2019

Freya Stark en Thomas Cook

In haar column in NRC van vandaag schrijft Carolien Roelants over de teloorgang van de reisorganisatie Thomas Cook. Ze vertelt hoe Thomas Cook al in 1869 vakantietrips naar Egypte en het Heilige Land (er was natuurlijk nog lang geen Israël) organiseerde, vaak in nauwe samenwerking met de Britse heersers. Ze kijkt ook even of haar heldin Freya Stark een linkje had met Thomas Cook. En jawel, op haar eerste grote reis door Syrië geeft Freya de Cookreisgids de schuld dat ze zogenaamd verdwaald zijn.

Ik keek ook nog even of die ontembare 20ste-eeuwse Britse reizigster Freya Stark tijdens haar zwerftochten door het Midden-Oosten hier of daar toevallig met Cook te maken had gekregen. En ja, zijn reisgids kwam op haar eerste expeditie aan de orde, in 1927/28 in het Franse mandaatgebied Syrië. Ze ging er met een vriendin en op muilezels op zoek naar de druzische minderheid wier rebellie zojuist keihard door de Fransen was neergeslagen. Typisch Stark, om te proberen langs achterweggetjes de autoriteiten te omzeilen.
Uiteindelijk werd ze door Franse officieren onderschept, die zij wijs maakte dat haar Cook-gids haar op dwaalsporen had gebracht. Aanvankelijk werden de twee dames gevangen gezet, maar Stark wist haar cipiers zo ver te krijgen dat ze hun reis mochten voortzetten. „Het grote en bijna enige gemak van het vrouw-zijn is dat we altijd kunnen voorwenden dommer te zijn dan we zijn, en dat niemand dan verbaasd is”, zei ze bij een soortgelijke gelegenheid.

Illustration by FLOC’H

De foto van Freya Stark met drie ezeltjes is waarschijnlijk genomen tijdens die eerste expeditie. Ze reisde toen met een vriendin en gids naar plaatsen waar Druzen woonden.
De grappige tekening hiernaast vond ik bij een uitgebreid artikel over haar van Claudia Roth Piermont in 'The New Yorker' (11 april 2011)

East Is West

Freya Stark’s travels in Arabia.


Of ze inderdaad per kameel gereisd heeft, zover ben ik nog niet in de biografie, maar dat zal vast wel. Ik begin nu aan de tweede expeditie in het Midden-Oosten, ze is nu in Bagdad.