Een echte 't Hart

Het Garrelsorgel in de Groote Kerk te Maassluis

'De Nachtstemmer', het nieuwste boek van Maarten 't Hart, is een hele echte. Een eenzelvige, wat wereldvreemde hoofdpersoon steeds in de weer met de bijbel, psalmen en klassieke muziek. Het is in stijl en persoon zo helemaal 't Hart dat ik hem tijdens het luisteren af en toe voor me zag en het zelfs leek of niet Johannes Sneekes maar de schrijver zelf voorlas.

Recensent Rob Schouten schrijft er in Trouw over.

Ook Gabriel Pottjewijd, in ’t Harts jongste roman ‘De nachtstemmer’, verschenen om zijn vijfenzeventigste verjaardag luister bij te zetten, is er zo een. De orgelstemmer uit Heiligerlee moet een Garrels-orgel gaan stemmen in een Zuid-Hollands stadje (waarin men Maassluis vermoedt), alwaar hij een ravissante Braziliaanse schone ontmoet, die hem ernstig van de wijs brengt. Hij lijkt sprekend op ’t Hart zelf.

Het Zeemanshuis op de Wip,
het logement waar Pottjewijd in Maassluis verblijft.

Pottjewijd is een uitgesproken nerd, saai en niet sexy, zoals de op pianiste Martha Argerich gelijkende vamp Gracinha niet nalaat op te merken, maar hij is goed voor haar zwijgzame dochter Lanna, die hem assisteert met het orgelstemmen, en zo komen de twee toch nader tot elkaar. Gaby, zoals hij zichzelf laat noemen, mag dan een eenvoudige orgelstemmer zijn met een mulodiploma, zijn gedachtenwereld is er niet minder om. Bij alles wat hij doet schieten hem psalmen of zelfs liederen van Johannes de Heer te binnen, hij weet het ene na het andere citaat uit de wereldliteratuur voort te brengen, als hij een kat hoort janken doet dat hem uit een passage uit Strawinsky’s ‘Apollon Musagete’ denken, slaapt hij slecht dan zingt de aria ‘O sleep why don’t you leave’ uit de opera Semele van Händel (zoals ’t Hart niet nalaat het precies te benoemen) door zijn hoofd. Voorts is hij een bijbelvaste godloochenaar, geheel in de trant van ’t Hart zelf. Hij is kortom een sociaal-culturele witte raaf.

‘De nachtstemmer’ is kortom een even onevenwichtige als levendige roman, vol onwaarschijnlijkheden die je maar moet verteren maar ook vol poëzie en spanning en leesplezier.

Oordeel: Uit balans en onrealistisch, toch levendig en spannend.