dinsdag 8 oktober 2019

De poppenfabriek

Een sfeervolle dickensiaanse historische roman, zo wordt 'De poppenfabriek' het debuut van Elizabeth Macneal gepresenteerd. De strak historische component heb ik vooral op prijs gesteld, vooral waar de vertelling op feiten uit het Victoriaanse Engeland is gebaseerd.
Dat postmortale fotografie en dan vooral van kinderen niet ongewoon was, dat wist ik. Ik had er echter nog nooit van gehoord, dat vermogende rouwende ouders een pop lieten maken naar de foto. Of deze pop mee het grafje inging of als aandenken werd uitgestald wordt verder niet verteld.
Evenzo is het gesol met opgezette dieren in die tijd boeiend. Er werd zelfs een serieuze plaats voor ingeruimd op de "Grote Tentoonstelling" van 1851 in het Chrystal Palace. Complete scenes werden uitgebeeld. In het boek maakt de fictieve taxidermist Silas Reed een uitstalling van aangeklede muizen in allerlei situaties. Hij droomt er zelfs van dat zijn opgezette kunstwerken in een eigen museum terecht komen. In 1880 werd er in werkelijkheid ook een special taxidermiemuseum geopend. De kittens, die aan een bruiloftsmaal zitten, hebben daar een plaatsgevonden.

VICTORIAANSE TAXIDERMIE KUNST VAN WALTER POTTER
De poppenfabriek of eigenlijk poppenwinkel, de taxidermiewinkel zijn echt en boeiend. Zo ook de schildersateliers, het werk en de ontvangst bij de critici van de kunstvernieuwende Preraphaëlitische Broederschap (Prerafaëlieten: Rossetti, Millais, Hunt).

Mariana, 1850-51, John Everett Millais
Het om dat alles heen verzonnen verhaal zit spannend in elkaar. Helaas wordt alles teveel uitgesponnen naar mijn zin, ik ging af en toe bijna gillen dat ik het nu wel wist. De schrijfster laat zich gaan in dramatische details en verliest daarbij vaak de karaktervastheid van de romanfiguren uit het oog. Ik lees her en der dat aan verfilming wordt gedacht, daar is het zeker geschikt voor en dan kunnen deze zwakheden ook worden afgevangen.

De luisterversie van 'De poppenfabriek' wordt verteld door Desi van Doeveren. Ik vind haar stem wat vlak. Verbazingwekkend en storend is dat zij woorden vaak met een verkeerde klemtoon uitspreekt. Ik moest die woorden als het ware in m'n hoofd omzetten om te begrijpen wat ze zei.