 |
| Mathilde Visser in de woonkamer van haar door Hein Salomonson ontworpen huis in Laren (N.-H.), circa 1953 (foto Cok de Graaff) |
Biografie van de betrekkelijk onbekende kunstcritica Mathilde Visser. Ze was van goede komaf en bemiddeld, maar haar hele leven een overtuigd communist. Toch kostte het haar heel wat moeite om na de oorlog lid te worden van de CPN. Die had moeite met haar welstand en met haar huwelijk met een man uit Joegoslavië, dat als niet Moskou-getrouw werd gezien. Visser schreef kunstkritieken voor het communistische dagblad "De Waarheid' en later voor "Het Financieele Dagblad'. Die kant van haar leven maakte dat zij veel contacten had met grote kunstenaars in Nederland, maar ook daarbuiten. De auteur (1935) baseert zijn boek op brieven, dagboeken en interviews met mensen die haar hebben gekend. Hij schrijft bezield, maar weidt soms uit over zaken die afleiden van de grote lijn. Het is daardoor echter juist ook een tijdsbeeld geworden van CPN-kringen en het kunstenaarsleven van ongeveer 1930 tot 1980 in vooral Nederland. A. Altink
"Mathilde Visser had er door de architect Hein Salomonson, een ver familielid dat in Laren woonde, een landhuis laten bouwen. Het werk was in juni 1951 begonnen en op 24 november al kon ze de woning op Hoog Hoefloo 29 betrekken. Alle vertrekken bevonden zich, gelijkgeschakeld, op de begane grond onder het zadeldak. De balkconstructie van het dak was in het zicht gelaten als bij een ‘boerenschuur’. De grote l-vormige woonkamer was georiënteerd op het zuiden en oosten, de kleine keuken op het noorden. Er waren ingebouwde boekenkasten, een open haard en een half verdiepte garage. De schuin naar het huis aflopende houten terrasoverkapping met pergola vormde een opvallend element tegen de achtergevel. De ruime tuin was aangelegd door de bekende tuinarchitect Mien Ruys." (p. 107)En daar in 't Gooi raken bijna onvermijdelijk de kring uit Jagtlust, onderwerp van het vorige gelezen boek, en Mathilde Visser elkaar.
"Uitgever Theo Sontrop werd in Laren enkele malen met zijn vrouw Anja Koers uitgenodigd voor een uitgebreide maaltijd. Hij had Mathilde leren kennen als bezoekster van het Gooise Jagtlust, het door Annejet van der Zijl beschreven toevluchtsoord voor dorstige schrijvers, dichters en hasjrokers met als permanente bewoonster de dichteres Fritzi ten Harmsen van der Beek. Sontrop herinnert zich ‘een voortreffelijk diner van vijf gangen, besprenkeld met uitstekende wijn. Vooraf was er kaviaar op toast, echte kaviaar natuurlijk. Ze had een Monet aan de muur die ze ging verkopen. Daar kon ze dan een reparatie of verbouwing aan haar huis van betalen. Van het geld dat overbleef, kocht ze iets van Lucebert en Léger. Ik geloof niet dat ze veel contacten had, ze leek me een beetje eenzaam. Ze wist veel van kunst en had een goed oog. Over politiek begon ze gelukkig niet. Ze was geen proselietenmaker.’ Ook tegen Anja Koers, met wie ze menigmaal gezellig borrelde en kookte, begon ze nooit over haar politieke meningen. ‘Iedereen zou moeten hebben wat zijn behoefte is,’ was het enige wat ze kwijt wilde." (p. 111)
 |
Jules Chapon, ‘Portret van Mathilde Visser;
kop en schouders & en face’, 1984.
Collectie Joods Historisch Museum
|
Ik ben nog aan het lezen, mede, of misschien wel juist door de draden in de tijd, de bekende namen, is het boeiend. Dit boek, 'De jaren zestig' van Geert Buelens, het boek van Annejet van der Zijl, geven een verdieping van dat wat ik weet over de geschiedenis die zich afspeelde ruim rond m'n geboortejaar en m'n jeugd. Een mooi thema om een leeslijn op voort te zetten.
