Planmatig Nederland

Leidschendam-Voorburg, 20-02-2012; zicht op de uitbreidingswijk Leidschenveen,
Vinex-locatie Den Haag.  COPYRIGHT Siebe Swart

Een boek over hoe het Nederland de laatste 120 jaar vergaan is, over op welke manier de boel is bebouwd, verdeeld en ingericht, dat dan steeds met inbegrip van de politieke en vanzelfsprekend economisch achtergrond.  

Ik heb echt gesmuld van het boek. Alles wordt zo levendig en concreet beschreven, waardoor ik zin heb om in de auto of trein te stappen om het (opnieuw) met eigen ogen te gaan zien en vooral ook te fotograferen. Het hele land ervoor dooreizen, een land waarvan de schrijver in een VK interview zegt:

'Een buitengewoon mooi en geregeld land. Waar alles op zijn plaats ligt, overzichtelijk en bereikbaar is. Goed te beheren en te beheersen.'

Mac van Dinther vat het boek in het genoemde interview zo samen:

 Nederland, zo wordt ons met de paplepel ingegoten, is gemaakt door mensenhanden. Polders werden drooggelegd, land werd gewonnen. ‘Dieu créa le monde, mais les Hollandais créèrent la Hollande’, schreef de Franse filosoof René Descartes al in de 17de eeuw.

Deze maakbaarheidsgedachte bereikte zijn hoogtepunt in de periode 1900-2000 die zonder overdrijving de eeuw van de planologie kan worden genoemd. Die begon met de Woningwet van 1901, gevolgd door de bouw van ‘arbeiderspaleizen’ in de jaren dertig, de wederopbouw, de hoogbouw van de jaren zestig, de opkomst van woonerven en liep tot aan de vinexwijken van eind jaren negentig.

Lörzings boek bestrijkt de hele periode waarin hij zelf ook actief was. De geboren Hagenaar, van huis uit landschapsarchitect, ontwierp parken in de Bijlmer, werkte als planoloog voor Zuid-Holland en het Rijk en had een adviesbureau voor provincies en gemeenten.