‘Kunstmatige Vriendin’ (KV)

Image Credit: Xiaoice the chatbot / Geoff Spencer, Microsoft.

Twee maanden geleden heb ik geluisterd naar de audio-uitgave van het boek, 'De rest van de dag', waarmee Kazuo Ishiguro bijna 35 jaar geleden de Booker Prize heeft gewonnen. Nu was zijn meest recente werk, het eerste na zijn Nobelprijs, aan de beurt: 'Klara en de zon'.
Aan het begin van het interview dat Hans Bouwman voor de Volkskrant met de schrijver had wordt het boek zo beschreven:

Het is geschreven vanuit het perspectief van de Klara uit de titel. Zij is een zogeheten ‘Kunstmatige Vriendin’ (KV): een robot die is toegerust met een hoogontwikkelde vorm van zelflerende kunstmatige intelligentie. ‘Robot’ is bijna een onvriendelijk woord: in de wereld die Ishiguro beschrijft, zijn KV’s alleen van ‘echte kinderen’ te onderscheiden als je heel goed kijkt. Ook hun manier van denken blijkt dicht bij de onze te komen.

Klara begint haar bestaan in een winkel, waar zij en andere Kunstmatige Vriendinnen en Vrienden te koop zijn als gezelschap voor kinderen. De KV’s werken op zonne-energie en Klara bouwt in gedachten al snel een speciale band op met de zon, vooral de keren dat ze in de etalage mag staan. Uiteindelijk komt ze terecht bij een ziekelijk meisje dat Josie heet. In de beste Ishiguro-traditie blijkt Klara een verteller die we niet altijd op haar woord kunnen geloven.

Adeliene van Lier leest het heel overtuigend voor, ze is Klara. En bij dit boek wil ik de vertaler, Peter Bergsma, niet onvermeld laten, het kwam er allemaal heel precies op aan getuige zijn artikel voor Athenaeum.

BOEKRECENSIEKLARA EN DE ZON

Kazuo Ishiguro schrijft over een robot die in alles een robot blijft, en waarvan je toch gaat houden ★★★★★

Kazuo Ishiguro verplaatst zich in zijn nieuwe roman in de robot Klara en roept boeiende vragen op over wat het betekent om mens te zijn. Klara is dat duidelijk niet, en toch ga je van haar houden.

Hanneke de Klerck19 maart 2021 de Volkskrant

Liefde voor een robot
Thomas Heerma van Voss
24 maart 2021 – verschenen in De Groene Amsterdammer nr. 12

Ishiguro is zeker niet de eerste fictieschrijver die zich aan zulke thema’s waagt, artificiële intelligentie rukt in fictie meer en meer op. De verdienste van deze roman is dat Ishiguro het onderwerp zonder waarschuwend vingertje of analytisch metaperspectief presenteert, en zich volledig verplaatst in de robot zelf. Die zakelijke, waardevrije toon houdt hij het hele verhaal vol, tot het ontroerende einde aan toe, waarin Klara zich moeiteloos, met schijnbaar zelfs enige tevredenheid schikt in het einde van een Kunstmatige Vriendin, wanneer ze op de Stort belandt. En toen pas besefte ik het voluit: Ishiguro had me precies daar waar hij me hebben wilde. Ik was niet alleen gehecht geraakt aan deze machine, ik leefde werkelijk met haar mee.

Update 29 maart

'Klara en de zon' wordt het nieuwe boek van de Volkskrant Leesclub In de krant staat nu de leeswijzer door Hans Bouman

VOLKSKRANT LEESCLUB

Leeswijzer over Klara en de zon, het nieuwe boek dat we lezen in de Volkskrant Leesclub

Het boek dat we lezen in de Volkskrant Leesclub is Klara en de zon van Nobelprijswinnaar Kazuo Ishiguro. Dit is de leeswijzer van leesclubbegeleider en Volkskrantrecensent Hans Bouman. Meedoen? Word lid van onze facebookgroep.

Hans Bouman29 maart 2021, 10:43