Loslaten

Ruim drie jaar geleden zei mijn moeder tegen mij, toen zij en wij dachten dat ze de zware longontsteking na haar heupoperatie niet meer te boven zou komen, "Karin, ik moet nu het draadje maar eens gaan loslaten". Het lukte haar toen niet, er volgde nog best een zwaar half jaar voordat zij het echt kon laten gaan. Deze week heb ik er tijdens het lezen van het boekje van René Diekstra, 'Leven is loslaten' veel aan terug gedacht.

Diekstra schrijft over de dood, vooral de zelfgekozen dood. De dood vinden we akelig, maar toch hoort het bij het leven, zonder dood zou er niets veranderen, was het niet nodig dat er kinderen werden geboren, er zou geen ontwikkeling zijn. Zonder de dood stond ons leven stil. Het is belangrijk dat we er over denken en vooral ook samen over praten. Praten over hoe je je einde zou willen. Nadenken over de goede dood. En dat niet slechts bij ondraaglijk lijden, maar ook bij een voltooid leven of als preventie voor het te verwachte lijden.
De schrijver besteedt veel aandacht aan zelfdoding (nadrukkelijk geen zelfmoord) en hoe het te voorkomen, met de mogelijkheid het te aanvaarden en te laten gaan. Hij bespreekt eveneens eigen zelfdodingsgedachten. Een citaat van Walker Percy uit zijn boek 'The Moviegoer' trof me in het bijzonder, het geeft waarschijnlijk de denkrichting van veel mensen, mijzelf incluis, weer.

‘They all think any minute I’m going to commit suicide. What a joke. The truth is of course the exact opposite. Suicide is the only thing that keeps me alive. When everything else fails, all I have to do is to consider suicide and in two seconds I am as cheerful as a nitwit. But if I could not kill myself – ah then, I would.’

Het boekje is niet bijzonder goed geschreven, soms lijkt het meer op een rapport of een beleidsstuk, soms een leerboek. En dan af en toe staan er meeslepende persoonlijke passages in. Eigenlijk maakt dat niet uit, de bedoeling van Diekstra is dat zijn schrijven gebruikt wordt als aan- en handleiding voor het nog vaak uitgestelde en afgestelde gesprek over de dood. Voor mijzelf geeft het boek vooral waardevolle en verdiepende bevestiging en aanvulling op mijn ideeën over de dood.