donderdag 14 februari 2019

Het Lamperdusa-kruis

het Lamperdusa-kruis
op het altaar van Paul's Cathedral in London.

'Leven met de goden' van Neill MacGregor heb ik niet achter elkaar gelezen. Steeds een hoofdstuk om te overdenken en het te laten rusten. Ik ben het boek nu één keer door en begonnen met de tweede lezing. Dat is voor het samenstellen van m'n Pinterstboard over het boek.

Het interview met de schrijver in Trouw van 24 oktober 2018 'Religie is terug (en dat is niet verrassend)' geeft de achtergrond en de bedoeling van het boek goed weer. Voor mij is dit werk een geweldige bron van kennis over religie, cultuur, samenleving, kunst, historie, allemaal onderwerpen die hoog op m'n belangstellingslijst scoren.

Een deel van de tekst uit het laatste hoofdstuk wil ik hier plaatsen, het raakt me.




 Ik wil eindigen in een andere galmende ruimte, St Paul’s Cathedral in Londen, met een andere sculptuur, die ook gemaakt is om in de hand gehouden te worden. Deze sculptuur is in onze moderne wereld gemaakt in een poging van verwoesting een symbool van hoop te maken. Het is een klein kruis, gewoon van twee stukken hout op elkaar, dat in de Vluchtelingenweek van 2016 op het hoogaltaar van de kathedraal heeft gestaan.
Francesco Tuccio is timmerman op Lampedusa, een klein Italiaans eiland tussen Sicilië en de kust van Tunesië. Het is de bestemming geworden voor tienduizenden migranten en asielzoekers uit Afrika, die wanhopig een Europa willen bereiken dat hen niet wil ontvangen. Duizenden zijn verdronken in overvolle bootjes die tijdens de korte oversteek zijn gezonken. Van degenen die wel op Lampedusa zijn aangekomen, zijn de meesten berooid, en velen hebben een trauma opgelopen. Tuccio wilde de migranten iets geven als teken van gastvrijheid en compassie. Hij begon kruisen zoals dit te maken van de wrakstukken van aangespoelde migrantenboten, van hout dat, zo zei hij, rook naar zout, zee en zeer. 
We hebben in dit boek vaak gesproken over voorwerpen waarvan het materiaal zelf onderdeel is van de boodschap. Bij geen enkel voorwerp is dat krachtiger dan bij dit kruis, dat gemaakt is van de wrakstukken van een boot die op 11 oktober 2013 voor de kust van Lampedusa is vergaan: 311 Somalische en Eritrese migranten verdronken. De bewoners van Lampedusa wisten 155 anderen te redden. Op het horizontale plankje zie je de restanten blauwe verf van de vergane boot, met daaronder het kale hout; op het staande stuk herinneren de vele verflagen, keer op keer beschadigd, afgeschrapt en opnieuw aangebracht, ons aan de geruïneerde levens van de mensen die ooit met deze boot meevoeren.

Vluchtelingen die op het eiland Lampedusa aankomen,
tussen Sicilië en Tunesië.
De leerstellingen van de boeddha die op de thangka staan afgebeeld, bieden verzoening en bevrijding aan wie ze volgt. Het Lampedusa-kruis is een christelijk en ook universeel statement dat uit verwoesting en lijden verlossing en nieuw leven kunnen voortkomen. Tuccio heeft ermee willen bepleiten dat ons idee van gemeenschap niet alleen degenen moet omvatten die ons geloof delen, maar iedereen die onze wereld deelt.