 |
| Shiva Nataraja, rond de twaalfde eeuw vervaardigd in de Indiase deelstaat Tamil Nadu. Foto: Rijksmuseum Amsterdam |
Sara toont me de opname van de doorgelichte vrachtwagen, met de Nataraja in de ene krat en de basis los in een andere. Het is een wonderlijk gezicht, de oplegger met die dansende god erin, gescheiden van zijn basis, met de armen gespreid en zijn hoofd schuin naar links gekeerd. Het voelt ook licht blasfemisch. In een tunnel die wordt gebruikt om smokkelaars te ontmaskeren of verstekelingen op te sporen of andere criminele activiteiten bloot te leggen laat de Nataraja zich in zijn binnenste bekijken, in simpele grijstinten, van bijna zwart tot bijna wit.
'Door middel van deze röntgenopname konden we veel vragen beantwoorden waar die eerste opnamen geen uitsluitsel over gaven,' vertelt ze enthousiast, terwijl ze met een vloeiende vingerbeweging op haar beeldscherm inzoomt op de krat met het beeld erin. 'We hadden gezien het gewicht uiteraard al het vermoeden dat het beeld massief gegoten was. Deze opname bevestigde dat definitief. Maar wat ook nog eens bleek, is dat de halo en het mannetje waarop Shiva danst, Apasmara, met het beeld mee zijn gegoten. Alleen Shiva's haren en de basis zijn apart gemaakt. Van de basis wisten we dat uiteraard, want daar staat de Nataraja ook nu nog los op, maar wat betreft de haren staan we nog steeds voor een raadsel. De vlechten zijn met klinknagels aan de halo vastgeklonken, maar we kunnen geen mechanische verbinding tussen het haar en het hoofd vinden, althans nog niet. (p. 222)
Een geschiedenis van smeergeld en heimelijk graafwerk
RECENSIE NRC
Roofkunst Hoe kwam een beeld van Shiva, de hindoegod van de dans, in het Rijksmuseum? Is het roofkunst? Alexander Reeuwijk schreef er een boek over.
Mariëtte Haveman
Recensie in Literair Nederland door Els van Swol
