maandag 24 september 2018

De zussen Mitford

Het wel en wee van zes Engelse adellijke zussen tijdens het interbellum en oorlogstijd. Ik had me op het boek verheugd, maar wat viel het tegen. Dat een aantal van hen ronduit fascistisch is geweest was me al bekend. Dat de rest, gelukkig, prettiger gestoord was ook.

Een prima korte beschrijving van de familie, er was ook nog een broer, in dit log: 'De bizarre familie Mitford'.

Maar wat heeft de schrijfster, Laura Thompson, er een irritant verhaal van gemaakt. Vooral de wijze waarop zij zich in allerlei bochten wringt om de nazisympathieën van de familieleden goed te praten is bijna onverdraaglijk. Op twee-derde heb ik het boek dicht geslagen.

Om de eng broeierige sfeer van het boek te illustreren een fragment uit de recensie van Eric Palmen op Biografieportaal: 'Verliefd op de zes freules. Een sage van de gezusters Mitford'
Van alle meisjes Mitford houdt Thompson van Diana het meest. “Wie haar ooit ontmoette, kon haar nooit meer vergeten,” schrijft ze in haar nabeschouwing. We hebben het dan over een vrouw die tot aan het einde van haar leven Hitler bewonderde, hondstrouw bleef aan de fascistische ideeën van haar tweede echtgenoot en zich niet kon voorstellen dat er tijdens de shoah werkelijk zes miljoen Joden waren omgekomen, het aantal slachtoffers moet veel minder zijn geweest. “Dit was haar standpunt. Ze veroordeelde de Endlösung, maar deed dat niet op een manier die het publiek bevredigde. Ze was niet van plan te zeggen wat de mensen wilden dat ze zou zeggen. Ze stelde zelf de voorwaarden.” De kakmadam ontpopt zich als een raszuivere negationist en mevrouw Thompson valt in zwijm bij zoveel geëtaleerde geestelijke onafhankelijkheid. Thompson bewondert vooral de schaamteloosheid van de gezusters Mitford. “Schaamte is een burgerlijke notie,” schrijft Nancy Mitford in ‘The English Aristocracy’, een ongelooflijk fatterig essay, dat ze in september 1955 in The Encounterpubliceerde. 
De aantrekkingskracht van de Mitfords is volgens Thompson hun totale gebrek aan gêne over de keuzes die zij in het leven hebben gemaakt, hoe fout die achteraf ook blijken te zijn. “Moet je een heldin in het huishouden zijn, een lekkere moeder, een alfavrouwtje, een prefeministe, een postfeministe, een feministe, een feministe die niettemin een facelift heeft ondergaan? Het is een chaotische toestand.” Er is maar een remedie tegen zoveel postmoderne stress en existentiële ontreddering: “jezelf zijn”. En daarin kunnen we aan Diana Mitford – notoir antisemiet en fasciste tot het bittere einde – een voorbeeld nemen.
You must be kidding me.