Lodewijkstijlen
Het episch centrum van lijsten maken verplaatst zich naar Frankrijk.
Lodewijk XIII stijl - naturalistisch en vrij
Lodewijk XIV stijl - gestyleerd en streng
Lodewijk XV stijl - naturalistisch en vrij
Lodewijk XVI stijl - gestyleerd, streng
en verregaand vereenvoudigd
Raphael (1483-1520), Portrait of Baldassare Castiglione, 1514-15, Musée du Louvre;French Renaissance-style frame with a vine of roses & sunflowers overlaid on a cross-hatched ground, 2nd quarter 17th century (Lodewijk XIII-stijl)
Philippe de Champaigne,
Christus aan het kruis, ca. 1655,
Nelson-Atkins Museum, Kansas City
Lijst Lodewijk XIII-stijl
Antoine Coypel,
Democritus, 1692,
Musée du Louvre, Parijs.
Lijst uit ca. 1650
Overgang tussen Lodewijk XIII en XIV-stijl
Johannes Vermeer,
Brieflezende vrouw, ca. 1663,
Lijstenmaker onbekend,
Frans, 2e helft 17de eeuw
Rijksmuseum Amsterdam
Lijst in Lodewijk XIV stijl, gestyleerde natuurmotieven en absolute symmetrie
Tuin bij Vaux le Vicomte, oorspronkelijk ontwerp van
André Le Nôtre, 1656-1661
Nicolas Poussin,
De tocht door de Rode Zee,
ca. 1632-1634, olieverf op doek, National Gallery of
Victoria, Australië
Lijst van zo'n 70 jaar na het schilderij.
Late Lodewijk XIV stijl, steeds uitbundiger, maar nog steeds symmetrisch
naar Hyacinthe Rigaud,
Louis XV als kind, ca. 1716-1724,
Metropolitan Museum of Art, New York
Lijst is in vroege Lodewijk XV stijl
Maurice-Quentin de La Tour,
Portret van Président de Rieux, 1741,
J. Paul Getty Museum, Los
Angeles
Er wordt gebruik gemaakt van de rocaille,
schelpmotief ---> Rococo ---> Lodewijk XV stijl
anoniem naar Franz Xaver Habermann,
Rocaillelijst, 1731-1775,
Rijksmuseum Amsterdam
Toenemende asymmetrie en zwierigheid
naar Antoine-François Callet,
Louis XVI in kroningsgewaad, ca. 1789,
Domaine de Compiègne,
Frankrijk
Lodewijk XVI stijl ingetogener classisisme, ornamentiek erop zoals hier gebeurt alleen nog bij de hofstijllijsten.
Joseph Vernet, Vue du Port de La Rochelle, 1762, Musée de la Marine, Parijs
Nederlandse zeventiende eeuw
In de gouden eeuw week de voorkeur van de Nederlanders af van de Fransen.
Cornelis Ketel,
Portret van Adam Wachendorff, 1574,
Rijksmuseum Amsterdam
De identiteit van deze man blijkt uit het familiewapen in het horlogedeksel: Adam Wachendorff. Hij was secretaris van het Londense kantoor van de Hanze, een handelsverbond tussen Europese steden. De Griekse inscriptie op de originele lijst en het bellenblazende naakte jongetje op de keerzijde wijzen op de vergankelijkheid van het leven. Het opschrift betekent: ‘De mens is een zeepbel.’
Daniël van den Queeborn,
Portret van Willem van Oranje, 1588,
Raadhuis Arnemuiden
Willem (I) van de Velde,
Zeeslag bij Terheide, 1657, Rijksmuseum Amsterdam
Robbellijst, ca. 1650,
Mauritshuis, Den Haag
Cornelis (I) Jonson van Ceulen,
Portret van Cornelia Strick van Linschoten, 1654,
Rijksmuseum
Twenthe, Enschede
Kwabstijl of Auricularstyle
Artikel op The Frame Blog
John Norris (toegeschreven),
‘Sunderland’-lijst, ca. 1672-1675,
verguld hout,
om: Peter Lely, Portret van de hertog van Lauderdale, 1672-1675, Ham House, National Trust, Verenigd Koninkrijk
Ferdinand Bol,
Zelfportret, ca. 1669,
Rijksmuseum Amsterdam
Hendrick ter Brugghen,
Slapende Mars, 1629,
Centraal Museum, Utrecht
De Vrede van Münster betekende het einde van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) en een volledige en definitieve overwinning op de Spaanse overheersing. Waarschijnlijk is de Slapende Mars rond deze tijd (ca 1650) in een politieke context geplaatst en in de huidige lijst gevat. De wapens zijn met een ketting aan elkaar vastgebonden. Het op deze wijze onbruikbare oorlogsmaterieel heeft direct betrekking op de slapende oorlogsgod. Het paneel is aan weerszijden verbreed toen het in de lijst werd geplaatst.
Eclectische en historiserende lijsten
Via neo-classisisme en de romaniek naar nieuwe vooruitstrevende stromingen in de 19de eeuw.
Jacques Louis David,
Kroning van Napoleon, 1804,
Musée du Louvre, Parijs
Lijst heeft nog een strakke Lodewijk VXI stijl
Empirestijl van Napoleon, gebaseerd op de Egyptische en Romeinse (keizerlijke oudheid). Het heeft overlap met de Lodewijk VXI stijl, maar is strenger en militaristischer.
Nicolas Toussaint Charlet,
De Diligence, ca. 1820-1823,
Art Institute of Chicago, Verenigde Staten
Empirestijl wordt gaandeweg minder militaristisch.
Eugène Delacroix,
Bloedbad van Chios, 1824,
Musée du Louvre, Parijs
Vanuit de Emirestijl ontwikkelt zich een veel zachtere Biedemeijerstijl.
Daarna ontstaan er twee stromen
eclectische stijl
historiserende stijl
J.J. Grandville,
Un Autre Monde, 1844, p. 86
Grote lijsten om op te vallen op de tentoonstellingen.
Gustave Courbet,
Landschap met rotsen en waterval, 1872,
Rijksmuseum, Amsterdam
eclectische stijl lijst
William Holman Hunt,
Isabella en de pot met basilicum, 1866-1868,
Laing Art Gallery, Newcastle
historiserende stijl lijst
Meer over Pre-Raphaelites Frames
Lourens Alma Tadema,
Entrance to a Roman theatre, 1866, Fries Museum, Leeuwarden
Lijst is ontworpen door de schilder zelf om bij de voorstelling te passen.
Isaac Israels, Ezeltje rijden, ca. 1898-1902, Kunstmuseum Den Haag
Specifiek Nederlandse 19de-eeuwse lijst die tussen de Lodewijk XIV stijl en eclectisch inhangt: verenlijst of Salalijst. (Sala is de kunsthandelaar/lijstenmaker). Vooral gebruikt door de Haagse- en aanverwante scholen.