Landen van herwarts over

videocollege III - 

‘Mijn geliefde vaderland’: 
ideeën over de natie vóór de tijd van de natiestaat

Tuin van Holland (1563)
Jonas van Tol

Literatuur

Ulinka Rublack, Dressing Up: Cultural Identity in Renaissance Europe (Oxford 2011) hoofdstuk 4: ‘Nationhood’. 

Alastair Duke, ‘The elusive Netherlands: The question of national identity in the Early Modern Low Countries on the eve of the Revolt’, BMGN 119 (2004) 10-38.

Conclusies

Het juridische concept soevereiniteit werd gezien als een oplossing voor de chaos die ontstond tijdens de religieuze oorlogen.

Het idee soevereiniteit versterkt het belang van nationale grenzen.

Binnen deze grenzen moest het idee ontstaan dat iedereen gedeelde belangen had.

Nationale verhalen versterkten dit gevoel van saamhorigheid.

Ook het ontstaan van een ‘nationale’ taal voedt het nationale gevoel.

De Reformatie gaf dit nationale gevoel een religieuze dimensie.

In het dagelijks leven kwamen nationale identiteiten vooral tot uiting in stereotypering van het karakter van verschillende naties.


Opdracht

Kunnen we in de vroegmoderne tijd spreken van nationale identiteit? Welke bouwstenen van nationale identiteiten waren wel en niet aanwezig?

videocollege IV - 
Wat zijn de Nederlanden? 
Verschuivende grenzen

Kaart van Noord-Europa, van Theatrum Orbis Terrarum door Abraham Ortelius, 1570

Djoeke van Netten
gast: Marloes Vreugdenhill

Literatuur

M. Biggs, ‘Putting the state on the map. Cartography, territory, and European state formation’ Comparative Studies in Society and History 41:2 (1999) 374-405. downloaden

C. Koeman en M. Egmond, ‘Surveying and official mapping in the Low Countries, 1500 – ca. 1670’ in: D. Woodward (ed.), Cartography in the European Renaissance (2007) 1246 – 1256. downloaden

Een stukje uit Lodovico Guicciardini, Beschrijvinghe van alle de Nederlanden (Amsterdam 1612). De alinea net boven [p.29], vanaf 'De inwoonders van dese landen zijn kout ...' tot en met het einde van [p.30]: '... vlecken ende treffelijcke huysen.'

Opdracht


Inferior Germania  

Iodocus Hondius
Atlas minor Gerardi Mercatoris Hondius.
Amsterdam 1607

Zoek in de David Rumsey Map Collection of in Rijksstudio een kaart van Nederland / de Nederlanden uit de periode 1550-1650.
Geef auteur-titel-jaartal van de kaart, plus een afbeelding, en beantwoord de volgende vragen:
  • Hoe wordt het gebied als geheel genoemd?
  • Hoe zijn de Nederlanden verder onderverdeeld?
  • Hoe zijn de grenzen tussen Nederland / de Nederlanden en andere landen aangegeven en hoe zit dat met grenzen binnen het land?
  • Wat zegt de manier van afbeelden over het beeld dat de maker heeft van de Nederlanden en de Nederlandse identiteit?
  • Leg expliciete verbanden met de gelezen literatuur (alledrie de teksten) en het hoorcollege.
  • Wat vind je zelf het meest opmerkelijk aan deze kaart?