9. De
broers de Limbourg in dienst van Jean de Berry
* Sommige kunstenaars werkten voor de open markt. Andere kunstenaars werkten voor koninklijke hoven in binnen- en buitenland. Dit zijn twee heel verschillende contexten.
* De broers Pol, Jean, Herman de Limbourg waren straffe miniatuurschilders die in 1404 hun opdracht bij Filips de Stoute verruilden voor een nieuwe job in dienst van Jean de Berry (erg vrijgevige en extravagante opdrachtgever)
* de Très Riches Heures (1411-1416)
- op perkament van extreem goede kwaliteit, het beste ultramarijn, veel goud
- zeer arbeidsintensief, zeer vernieuwend (check Ego Sum, 1411-1416)
* arbeidsomstandigheden:
- in de rijkste en meest chique kastelen
- in visueel erg stimulerende omgeving
- veel reizen op kosten van patroon vele gulle giften (Pol kreeg een erg ruim huis in Bourges)
- geen gilderestricties
10. Hans
Memling-paneelschilderijen in Brugge
* In zijn tijd door velen geprezen als de beste. Hij had een geweldige output aan paneelschilderijen, die door de kunsthandel enorm verspreid werden naar Spanje, Duitsland, Italië, de Britse eilanden.
* er waren vele erg rijke schilders, vaak ook met een
nevenactiviteit (Dirk Bouts is rijk getrouwd, Rogier van der Weyden zat in
vastgoed, Lucas Cranach een apotheek, Mathias Grünewald had een pigment-groothandel)
* Memling was een goede schilder én een goede ondernemer:
Ondernemer:
- hij verhuist in 1465 van Brussel naar Brugge wanneer zijn leermeester Rogier van der Weyden (in Brussel) gestorven is (zo loopt hij niet in de weg van Van der Weydens zoon)
- hij schildert op grote panelen (en koopt zichzelf daarvoor een voldoende groot huis)
- hij zet de lagen verf zo dun mogelijk (economisch!)
- hij heeft zoveel opdrachten dat hij blijkbaar geen behoefte heeft aan de markt van doekschilderijen (goedkope, snelle, veelgevraagde producten)
- zeer slimme samenwerking met zijn atelier (men herkent geen andere handen in zijn werk terwijl er ongetwijfeld een hele ploeg aan het werk was)
Maar ook: een voortreffelijk schilder:
* Van Eyck is zijn grote inspirator onder andere ook omdat de
(Brugse én buitenlandse) markt dat van hem verwacht
Hans Memling, Two St Johns Altarpiece, oil on Baltic Oak, 1479.
Memling's composition is in many ways a direct quotation of van Eyck's Van der Paele Madonna, but he has opened out the enclosed architecture of van Eyck's setting to provide glimpses of landscape and townscape beyond. He uses these areas to set narrative scenes which expand on the iconography of the foreground, a device which was to become one of the most inventive aspects of his work.
* Van Eyck-trekjes herkennen we in zijn aandacht voor
spiegels (geen reflectie van een zelfportret), inscripties op de lijst, composities
* Memling is superstraf in het schilderen van portretten,
gewoon de beste (denk aan zijn portret van Tomasso Portinari).
 |
 |
