De dekolonisatie van het Nederlandse imperium ► Is 'imperium' de juiste term? Vergelijk imperia van andere mogendheden ► Eerdere Nederlandse 'verliezen van koloniaal territoir ► Het Nederlandse rijk rond 1900 ► Dekolonisatie Indonesië “klassiek' patroon ► Dekolonisatie Nederlandse Cariben: andere context en uitkomsten |
Europese dekolonisaties ► UK: VS (1776) for Overseas Territories ► Frankrijk: Saint-Dominique (Haïtie) (1800) DOM ► Spanje: continentaal Spaans-Amerika (1820- Filippijnen Cuba, PR (1900), enclaves (N-Afrika) ► Portugal: Brazilië (1822 ,1888) Goa (1961). Portugees Afrika (1970s) ► Denemarken.pm-US Virgin Islands 1917 ► Duitsland: laat (eind 19e eeuw) en kort (tot na Wol) ► Italië en België: laat (eind 19e eeuw, iets minder kort (tot no WOII) |
Voorgeschiedenis ► Belang van Nederlands-Indië vs. kosten Caribische koloniën ► Emancipatie (1863), contractarbeid Suriname: verkoopplannen "West-Indië" ► Interbellum en WOll: Bauxiet Sur, olieraffinaderijen ArCur ► Antikoloniaal activisme? Anton de Kom (Sur-NL). Medardo de Marcheno (Cur) ► Slavernij, uitbuiting en racisme centraal niet onafhankelijkheid ► Oorlogskabinet Londen: Cariben als bijzin in beleid voor NOI > Statuut (1954) |
Het Statuut, 1954 ► Product van mislukte dekolonisatie Indonesië ► Autonome landen in één Koninkrijk ► Ficties/uitdagingen, gezien asymmetrie ► Autonomie vs. gemeenschappelijkheid ► Gelijkwaardigheid vs. reële verschillen ► Wederkerigheid, wederzijdse bijstand ► Democratisch deficit ► 'Geen eeuwig edict' ? |
Omgekeerde dekolonisatie? ► Willemstad, 30 mei 1969 (rellen, op verzoek inzet NL militairen) ► Kamerbrede ommezwaai NLse politiek: argumenten? ► Géén economische belangen ► Geopolitiek en imago alleen problematisch ► Open migratiekanaal ► Nadruk dus op eigen belangen: weinig engagement ► Belemmeringen: Statuut en internationaal recht (VN) |
Republiek Suriname ► Nationalistische voorgeschiedenis, etnische dynamiek ► Afro-Surinaams kabinet-Arron, kabinbet-Den Uyl ► Bilateraal en (in Sur) nationaal proces van kleine twee jaar, 1974- 1975 ► 'Gouden handdruk'? ► Onverhoopte exodus > valse start ► Eigen leger ► Militaire coup 1980, decembermoorden 1982 > opschorting O.S. ►P.m: verloop bilaterale relaties |
Argumenten pro en contra onafhankelijkheid ►NB: Gezien vanuit Antilliaans, niet vanuit politiek Haags of Nederlands perspectief ► Pro:
► Contra:
|
Ontmanteling van de Nederlandse Antillen ► 1970-1990 Den Haag streeft naar onafhankelijkheid van NA-6; mislukt ► 1986 status aparte Aruba; 'straf' van onafhankelijkheid 1996 ontlopen ► 10 oktober 2010 (10/10/10) ontmanteling
► Geen zicht op constitutionele veranderingen ► Wel (in)formele 'rekolonisatie'? |
Een postkoloniale impasse ► Insulair en kleinschalig: levensvatbaarheid bij onafhankelijkheid twijfelachtig ► NLse inzet: de 6 blijven bijeen en worden gezamenlijk onafhankelijk ► Uitkomst 2010: géén onafhankelijkheid en bovendien desintegratie ► Verklaring Antilliaanse weigering ► Hoofd vs hart: dilemma's voor alle non-soevereine gebieden, wereldwijd ► Geopolitieke en diplomatieke erkenning van zelfgekozen non- Soevereiniteit |
De zes Caribische eilanden in het Koninkrijk zijn al bijna vier eeuwen lang verbonden met Nederland. Daar zijn Antillianen zich heel goed van bewust, maar in Nederland ligt dat anders. Veel kennis over de eilanden is er niet, en ook geen sterk gevoel van saamhorigheid: ze worden misschien niet gezien als buitenland, maar ook zeker niet als binnenland. Ondanks de lange gezamenlijke geschiedenis is de gevoelsafstand altijd groot gebleven.
In Ongemak beschrijven Gert Oostindie en Wouter Veenendaal verleden, heden en toekomst van de band tussen Nederland en de eilanden. Deze band werd eeuwenlang bepaald door kolonialisme en slavernij, een verleden dat diepe sporen achterliet. De ontmanteling van de Nederlandse Antillen in 2010 werd gezien als een nieuwe start van de koninkrijksrelaties, maar inmiddels leven er over en weer veel teleurstellingen.